Kontrapunto Nedir?
Kontrapunto Nedir,Müzikte iki ya da daha fazla melodi çizgisini alt alta yerleştirmeye yarayan yazım şekli.
Etimoloji bakımından, kontrapunto sözü, «noktaya karşı nokta», yani notaya karşı nota, dolayısıyla da «melodiye karşı melodi» demektir.
Bundan dolayı, kontrapunto, müziğe daha sonra girmiş olan ve akortlara dayanan armoni’nin zıttıdır.
Kontrapunto, düşey bağlantıları ihmal etmeksizin, zamandaş melodi çizgilerini göz önünde bulundurur; akort’u başlı başına bir veri olarak kabul etmez; notaları karşılıklı uzaklıklar bakımından ele aldığı için, aralık kavramı üstüne kurulmuştur.
Kontrapunto eski flaman ustalarıyla rönesans ustalarının çoksesli üslubunun temelinde yer alır.
En eksiksiz ve yetkin ifadesini özellikle XVI. yy.da bulmuştur.
Mesela füg, kontrapunto yazısından yararlanır.
Armonik yazı ortaya çıktığı sıralarda, kontrapunto i. S. Bach sayesinde parlak bir gelişme göstermişti.
Beethoven’in son eserleri de kontrapunto üslûbundan yararlanır.
Romantik çağla birlikte kontrapunto bir alıştırma aracı durumuna düştü.
Bu yüzyılın başında ise Schönberg ve öğrencileriyle yeniden canlılık kazandı, çünkü onikises müziği, akort’a değil, doğrudan doğruya aralık kavramına dayanır.
Günümüzde, konservatuvarlarda, inişli ve çıkışlı majör ve minör gamlarla kontrapunto yapıldığı gibi, eski makamlar da kullanılmıştır.
Verilen melodi ile kontrapuntolaşan partiler için tasarlanmış ritimin biçimine göre, 2 sesten 8 sese kadar işlenebilen beş kontrapunto çeşidi vardır:
1. kontrapuntolar verilen şarkının değerleriyle bağdaştırılır (bu çeşide «notaya karşı nota» denir).
2. iki notaya karşı bir nota.
3. dört notaya karşı nota.
4. senkop.
5. süslemeli (değerlerin karışımı).
İki korolu kontrapunto 8 sesli bir kontrapunto biçimidir.
Bu kontrapuntoda çok sesli topluluk bir bütün meydana getirir ve her biri dört ses üstünden yazılmış olan iki koronun müzikleri birbirinin karşılığı olur veya birbirini izler, birbiriyle birleşir veya birbirine karışır.
Benzetmeli kontrapunto’da ise bir benzetmenin aralıkları açıklanan aralıkların tam karşılığı oluyorsa, benzetme düzenlidir.
Ama majör bir aralığa minör bir aralıkla veya minör bir aralığa majör bir aralıkla karşılık veriliyorsa, benzetme düzensiz olur.
Devriklenebilen bir kontrapuntoda da ses dizileri düzenin içindeki yerlerini değiştirebilecek biçimde ayarlanmıştır.