Hakkında Bilgi

Hakkında Bilgi,Ansiklopedik Bilgi

Tarih

Kurtuluş Savaşında Nevşehir | Kurtuluş Savaşı Tarihi |

Kurtuluş Savaşında Nevşehir 30 Ekim 1918 Mondros Mütarekesi günlerinde, Nevşehir, Konya Vilayeti’nin Niğde Sancağı’na bağlı büyükçe bir kaza idi.

Kazanın, köylerle birlikte toplam 40.000 dolayında nüfusu vardı ve bunun 1/4’ü Rumlardan meydana geliyordu.

Anadolu’nun Taksimi

Nevşehir, Mütareke günlerinde, 12. Kolordu’ya bağlı 11.Tümen’in kontrol alanı içindeydi.

Karargâhı Niğde’de bulunan1 tümenin önemli silâh ve cephane depolarından biri de Nevşehir’deydi.

Orta Anadolu, Mütareke’nin belirlediği paylaşma alanlarının dışında kaldığı için, Neşvehir, Milli Mücadele ° yıllarında önemli bir siyasi olaya şahit olmadı.

Buna rağmen 4 Eylülde toplanan Sivas Kongresi’ne Nevşehir adına da bir delege katıldı.

Dellâlzade Hacı Osman len lojistik destekle sınırlıydı.

Efendi kongrede alınan bütün vilayet ve kazalarda Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti şubeleri kurulmasını ileri süren karann uygulanmasına Nevşehir’de öncülük etti.

Teşkilâtın önde gelenleri Eyüp Bey, Müftü Süleyman Hakkı Efendi, Belediye Başkanı Ahmet Efendi idi.

Bugün Nevşehir’e bağlı olan Avanos’ta da cemiyetin bir şubesi kurulmuştu ve teşkilâtın oradaki en önemli kişisi.

Belediye Başkanı Nuri Bey idi.

Milli Mücadele yıllarında Nevşehir’e bağlı olarak anılması gereken bir başka gelişme de Mustafa Kemal’in, 22 Aralık 1919’da Hacıbektaş’a gelmesidir.

Bektaşileri Milli Mücadele’ye kazanmak amacını güden Mustafa Kemal, Hacı Bektaş-ı Veli Tekkesi Çelebisi Cemaleddin Efendi ve tekke şeyhi Salih Niyazi Baba ile görüştü.

Ülkenin içinde bulunduğu durumun uzun uzadıya ele alındığı bu görüşmeler sonunda her iki Bektaşi şeyhi de Mustafa Kemal’e aynı düşüncede olduklarını ve Milli Mücadele’ye katıldıklarını açıkladılar.

Bu, Mustafa Kemal’in Sivas Kongresi sonrasında kazandığı önemli başarılardan biriydi.

Bu görüşmeden sonra Anadolu’nun her yanındaki Bektaşi tekkeleri birer Kuva-yı Milliye karargâhı vazifesi gördü.

1920 başlarında İstanbul’da önemli siyasi gelişmeler oldu.

Bir yandan padişahın Mondros Mütarekesi günlerinde çalışmalarına son verdiği Meclis-i Mebusan yeniden toplanıyor, öte yandan da Kuva-yı Milliye benzeri teşkilâtlar kuruluyordu.

Bu teşkilâtlardan biri de Zeynel Abidin Hoca ve Sait Molla’nın başını çektiği Teali-i Islâm Cemiyeti idi.

Cemiyet, dinci çevrelerle de işbirliği yaparak teşkilâtlandırmaya ve yayılmaya çalışıyordu.

Teali-i İslâm Cemiyeti’nin şubelerinden biri de Kaymakam Nedim Bey’in desteğini görerek Nevşehir’de kuruldu ve giderek güçlenmeye başladı.

Teşkilât ileri gelenleri, “Padişah yeni meclisi tanımıyor.

Kuva-yı Milliye’nin ileri gelenlerinin katli için fetva çıkmıştır” yolunda propaganda yaparak kimi insanları çevresinde toplamaya başladılar.

Olayın tehlikeli bir kargaşaya dönmesi üzerine, Ankara’da bulunan Mustafa Kemal Niğde’deki 11.Tümen Komutanı Miralay Arif (Ayıcı Arif) Bey’e emir göndererek, tedbir alınmasını istedi.

Emir kısa sürede yerine getirildi ve 11. Tümen’e bağlı bu birlik Nevşehir’e giderek cemiyetin ileri gelenlerini tutukladı.

Nevşehir’deki Kuva-yı Milliye benzeri eylem hazırlıkları da böylece bastırılmış oldu.

Bir yanıt yazın