Kutalmışoğlu Süleyman Şah Kimdir,Hayatı,Dönemi
Kutalmışoğlu Süleyman Şah,Anadolu Türk Selçuklu devletinin kurucusu ve ilk sultanı (81. Halep yakınları, Ayn Seylem – 1086).
Selçuk Beyin oğlu olan Arslan Yabgu’nun torunu ve Kutalmış’ın oğlu.
Kutalmış, önce Tuğrul Beye karşı taht mücadelesine girişti.
Sonra Alp Arslan ile yaptığı savaşta öldü.
Kardeşi Resul Tigin ile oğlu Süleyman, Alp Arslan’a esir düştü.
Kutalmışoğlu Süleyman Şah ve kardeşlerinin Anadolu’ya gelişleri Alp Arslan’ın ölümünden ve Melikşah’ın tahta çıkmasından sonra oldu.
Kutalmışoğlu Süleyman Şah Dönemi
1074 Yılında Şökli adlı türk beyi Suriye’de fetihler yaparken diğer bir bey olan Atsız ile bozuştu.
Süleyman’dan yardım istedi.
Atsız, Şökli ile Süleyman’ı yendi.
Süleyman ile kardeşi Mansur Anadolu’ya geçtiler.
Bu sırada Anadolu’da bulunan selçuklu kumandanlarından Artuk Beyin İran’a dönüşü ve ülkede bir selçuklu şehzade veya büyük bir türkmen beyinin bulunmayışı, Anadolu’daki türkmen gruplarının Süleyman’ın çevresinde toplanmalarına sebep oldu.
Süleyman kısa zamanda, Konya’yı, Gevâle kalesini ve Iznik’i ele geçirdi (1075).
Kutalmışoğlu Süleyman Şah, Bizans’ın iç mücadelelerinden yararlanarak topraklarını genişletmek imkânını buldu. Bizans’taki saltanat mücadelelerine karıştı.
Anadolu’daki bizans ordusu kumandanı Botaniates, onun yardımıyla imparator oldu.
Türk askerleri Üsküdar’a kadar geldiler.
Sultanlık davası ile ortaya atılan Kutalmışoğullarının, Anadolu’da bir devlet kurma çabaları, Melikşah’ı kuşkulandırdı.
Merkeziyetçi bir idare kurmak için onları itaate almak veya ortadan kaldırmak istedi.
Melikşah, Emir Porsuk’u Anadolu’ya göndererek Süleyman ve kardeşlerinin hakimiyetini kırmak, onları buyruğu altına almak istedi.
Porsuk’un iznik’e kadar uzanan seferi, Anadolu’nun büyük bir kısmının geçici olarak Melikşah’a bağlanmasına sebep oldu; 50 şehirde hutbe, Melikşah adına okundu, fakat Süleyman, Porsuk’a karşı Bizans ile anlaşarak onu geri çekilmeye mecbur etti.Böylece Melikşah’a karşı bağımsızlığını korudu.
Bu arada Süleyman, Anadolu’daki durumunu kuvvetlendirdikten sonra Botaniates’e karşı, tahtı ele geçirmek isteyen Melissenos ile anlaştı.
Melissenos Frigya ve Galatia’daki bazı yerleri Süleyman’a verdi.
Bunun üzerine Botaniates Anadolu’ya bir ordu gönderdi (1080).
İznik’i kuşatan bu ordu, Süleyman ve Melissenos kuvvetlerinin gelişiyle kuşatmayı bırakıp kaçtı.
Türk ordusu Kadıköy’e gelip yerleşti.
Fakat Melissenos’dan önce davranan Aleksios Komnenos, Bizans imparatorluğunu elde etti (1081).
Bu durum Türklerin Anadolu’da henüz ele geçmeyen yerleri almalarını kolaylaştırdı.
Marmara ve Karadeniz kıyıları işgal edildi.
Aleksios, Süleyman Şah ile anlaşmaya mecbur kaldı (1081).
Süleyman, Drakon suyuna çekilmek şartıyla bütün Anadolu’ya sahip oldu.
Bu arada Bağdat halifesi sancak göndererek onu emir ve sultan ilan etti.
Melikşah da, Konya, Aksaray, Kayseri ve öbür bütün anadolu şehirlerini Süleyman’a bıraktığına dair bir ferman gönderdi.
Süleyman Şah Bizans ile 1081 Antlaşmasını yaptıktan sonra Kilikya’da kurulmuş olan ermeni prensliği üstüne yürüdü (1082).
Tarsus, Adana, Manisa ve Anazarbay’ı aldı.
Antakya da alındı (13 aralık 1084); bir süre sonra da şehrin kalesi teslim oldu.
Süleyman Şahın Marmara kıyılarında Antakya’ya kadar uzanan bölgeye hakim olması Büyük Selçuklular ve onlara bağlı küçük devletlerle Süleyman Şahın arasını açtı.
ilk anlaşmazlık, Süleyman ile Büyük Selçuklulara bağlı Diyarbekir’deki mervani emiri Şerefüddevle Müslim ile oldu.
Antakya hıristiyanlar elindeyken bu şehirden vergi alan Müslim’in, bu vergiyi Süleyman’dan istemesi ilk çatışmalara yol açtı. Amik ovasında yapılan savaşta Müslim öldürüldü.
Süleyman ona bağlı olan Halep’e yürüdü.
Halep hâkimi, Süleyman’ı oyalarken Melikşah’tan ve Şam meliki olan Melikşah’ın kardeşi Tutuş’tan yardım istedi.
Tutuş Şam’a doğru yola çıktı.
İki ordu Halep yakınında Ayn Seylem’de karşılaştı (5 haziran 1086).
Bazı Türkmenlerin Tutuş tarafına geçişi Süleyman Şahın bozulmasına yol açtı Rivayetlere göre intihar etti veya şehit düştü.
Veziri Hasan Bin Tahir ve birçok askeri de esir oldu.