Kyzikos Antik Kenti,Tarihi,Kalıntıları | Tarihi Yapılar |

Kyzikos Antik Kenti Kapıdağı yarımadasının Anadolu kıyısıyla birleştiği yerde şehir.

Yerleşmenin kuzeyindeki harabeler, bugün Belkıs adıyla anılır.

Güneyde, Anadolu kıyısında, Edincik’e giden yol üzerinde şehrin nekropolis’i (mezarlık) ve daha geç devirlere ait önemsiz yapı izleri vardır.

Kyzikos Tarihi ve Mimari Kalıntıları

Kapıdağı yarımadasına Tarihöncesi çağdan beri yerleşikliği anlaşılmaktadır.

Buranın eski adı Arktonnesos tur.

Bu ad Eski Yunanlılardan önce Anadolu’da yaşayan yerli anadolu kavimlerine aittir.

Yarımadanın en yüksek zirvesinin adı Dindymon’dur.

Şehir önce M.ö. 756’da, daha sonra 675’te Miletoslular tarafından sömürgeleştirildi.

Burası önce çok canlı bir balıkçılık merkezi, sonra da önemli bir ticaret yeri oldu. Yunan sömürgelerinin kıyılarda kurduğu öteki şehirlere benzer.

Ada ile kara arasındaki dar boğaz zamanla dolunca, ada, kara ile birleşti ve şehir önemini kaybetti.

Kyzikos’ta bulunmuş bir kitabeye (İstanbul Arkeoloji müzesi) göre kanalın Roma çağında, savaş tehlikesi karşısında doldurulduğu, sonra temizlendiği anlaşıldı.

Kyzikos, Arkaik ve Klasik çağlarda Anadolu ile Trakya arasındaki ilişkiyi sağlayan bir merkezdi.

Peleponnesos savaşları sırasında Alkibiades, Peloponnes filosunu burada yendi (M.ö. 410).

Körfezde tutulan balık, şehrin zenginliğini meydana getirdiğinden, antik çağ kyzikos sikkelerinde daima balık resmi vardı.

Şehir, İskender’in Granikhos zaferinden sonra (M.ö. 333), Makedonya’ya geçti.

Helenistik çağda, M.ö. III. yy.da, ticaret bakımından gelişti. M.ö. 74-73 yıllarına kadar ticarî üstünlüğünü korudu.

Pontos kralı Mithridates ile Roma arasındaki savaşta, Mithridates’e karşı koydu.

Bunun üzerine Mithridates, M. ö. 73’te büyük ordusuyla şehri kuşattı.

Fakat kuşatma uzun sürdü; soğuk ve hastalık yüzünden şehir alınamadı.

Sonunda, Lucullus kumandasındaki roma ordusu Kyzikos’u kurtardı.

İmparator Arianus zamanında şehir, Neocoron adını aldı.

Şehirde imparator kültüne ait tapınak (Arianus tapmağı) vardı.

Severus zamanına ikinci defa Neocoron oldu. M.S. 265’te Gotlar, Kyzikos çevresini tahrip ettiler.

Diocletianus zamanında kurulan dörtlü idare sırasında Kyzikos, Troias ve Küçük Frigya ve birleşmiş 33 şehri içine alan Hellespontos eyaletinin merkezi oldu (M.S. 297).

Daha sonraları Asya ile Hellespontos metropolitliğine merkezlik etti.

Büyük Constantinus, Bizans’ı merkez yapınca (M.S. 324) Kyzikos’tan birçok bilgin İstanbul’a gitti; şehir önemini kaybetmeye başladı.

Bu gerilemede, yolların artık Kyzikos yerine, İstanbul üzerinden geçmesinin de etkisi oldu.

Bununla beraber 376’da Kyzikos’ta bir Arianus taraftarı konsil toplandı.

675’te Arapların eline geçen şehrin M. S. 943’te meydana gelen büyük depremde yarısı yıkıldı.

Thema teşkilâtı kurulduğunda, Nikaia (İznik) thema merkezi yapılarak şehir Nikaia’ya bağlandı.

Bu arada kanal doldu ve limanlar kullanılmaz duruma geldi, ikinci büyük depremde bütün şehir yıkıldı (23 eylül 1063); Adrianus tapınağı harap oldu.

Halk şehri terkederek bugünkü Erdek’in bulunduğu yere göç etti.

Bizanslıların Anadolu hâkimiyetini kaybetmeleri üzerine Selçuklulara geçen yöre, 1261’den sonra Karesi beyliğine bağlandı.

Orhan Gazi zamanında Osmanlılar tarafından ele geçirildi (1336).