Magosa,Tarihi,Tarihi Eserleri | Coğrafya Bilgileri |

Magosa, 53 600 nüf.Surlar Magosa’yı ikiye ayırır.

Surlar içinde tarihî Magosa, dışında, yeni kurulmuş bir kasaba olan Maraş bulunur.

Sanayi kuruluşları surların dışındadır. Kıbrıs’ın doğu bölgesinin ticaret merkezidir. Adanın en büyük, modern ve işlek limanıdır.

Kıbrıs limanlarına giren gemilerin yüzde 43,4’ü buraya uğrar.

Magosa limanı, ağırlık bakımından ithalâtın yüzde 39,8’ini ve ihracatın yüzde 17,2’sini karşılar.

Balıkçılık halkın geçimini sağlayan en önemli işlerden biridir.

Aynı zamanda bir turistik merkez olan Magosa’nın 40 km kuzeyinde roma ve bizans medeniyetlerine ait harebeler bulunur.

Magosa Tarihi

Adını «kumla saklı» veya «kumla boğulmuş» anlamına gelen Ammokhostos’tan (sonradan: Famagusta) almış olduğu ileri sürülen Magosa, 274 yılında kuruldu.

Ortaçağda, Yakındoğu’nun en işlek ticaret merkezlerinden biriydi.

Lusignanlar devrinde önemi arttı.

Kıbrıs krallığının kurucusu kabul edilen Guy de Lusignan’ın kardeşi Aimery zamanında (1194-1205) Magosa’da bir piskoposluk meydana getirildi.

Pierre II’nin krallığı zamanında Cenevizlilerin eline geçti (1374).

1489’da Venedik cumhuriyeti Kıbrıs adasına hâkim olunca, Magosa, venedik yönetimine girdi.

Bu idarede 82 yıl kaldıktan sonra on bir aylık kuşatma sonunda Osmanlıların eline geçti (1 ağustos 1571).

Türk yönetiminde, Kıbrıs beylerbeyliğine bağlı bir sancak merkezi oldu.

1735’te meydana gelen bir yer sarsıntısıyla yıkıldı.

Bazı osmanlı devlet adamları ve Edibler Magosa zindanında hapsedildi.

Nitekim Namık Kemal 1873’te burada hapis yattı. 1878’de Ingilızlere bırakıldı; 1960’ta Kıbrıs cumhuriyetinin bir şehri oldu.

Magosa’nın nüfusu 1881’de 3 367, 1901’de 3 825, 1911’de 5 327, 1921’de 6 880, 1931’de 8 979, 1946’da 16 194 oldu; 1960’ta 34 752’ye ulaştı. Bu nüfusun 6120’si türktü .

Türkler daha çok surlar içindeki tarihî Magosa’da yaşardı Magosa köylerinin nüfusu 79 557 ti (1960). Bu nüfusun 12847’si türktür.

Lefkonuk, Trikomo ve Yalasa, Magosa’ya bağlı bucaklardır.

Magosanın Tarihi Eserleri

Magosa’daki mimarî eserler arasında camiler, kiliseler ve kale yer alır.

Camilerden bazıları kiliselerden camiye çevrilmiş yapılardır. Başlıca mimarî eserler:

Buğday camii (Sinanpaşa camii): St. George kilisesinden çevrilmedir.

İbrahim Müteferrika ile birlikte ilk türk matbaasını kuran Yirmi sekiz Mehmed Çelebi’nin (öl. 1731) mezarı, cami bahçesinin güney kısmındadır.

Lala mustafa paşa camii: St. Nicolas kilisesi olarak yapıldı (1312).

Lusignan krallarından James II ile oğlu James III buraya gömülüdür.

Sinan Paşa tarafından camiye çevrildi (1571). işlemeli üç kapısı bulunan camideki minare bir türk eseridir ve gotik üslûptaki binayı tamamlayıcı bir özellik gösterir.

Magosa’nın alınmasından sonra Ayasofya camii, 1954’te de Lala mustafa paşa camii adını aldı.

Debbağ camii: XVI. yy.da kilise olarak yapıldı; Magosa Türklerin eline geçince camiye çevrildi.

Mustafa paşa camii: XVI. yy.da yapılan Stavros kilisesinden camiye çevrildi.

Canbolat türbesi: Magosa’nın alınmasında büyük payı olan ve bu çarpışmalarda ölen türk kumandanlarından Canbolat Bey için yaptırıldı.

Bugün Magosa Türkleri tarafından bir ziyaret yeri haline getirildi.

Kutuposman tekkesi, 1738 de Kıbrıs’a sürülen Halvetiye tarikatı mensuplarından Kutup Osman Efendi için, Kıbrıs muhassıllarından Seyid Mehmed Ağa tarafından Murad II zamanında yaptırıldı.

Bugünkü şeklini Abdülhamid II (1816 – 1909) zamanında aldı. Bugün müze olarak kullanılır,

iç kale: iç kale’nin dört köşesinde yuvarlak birer burç vardır.

Bir burç üzerinde Venediklilerden kalma, San Marco arslanı diye bilinen bir arslan heykeli, esas girişin başında ise Venedik cumhuriyetinin kanatlı arslanı bulunur.

Surlar: şehrin dört tarafını çevirir; bir tarafı denize, üç tarafı da karaya bakar.

Yüksekliği 15 m’dir, kalınlığı 6-8 m arasında değişir. Başlıca iki kapısı vardır.

Deniz tarafındaki kapı 1496’da Nicolo Priolo tarafından yapıldı.

O zamanki adı Porta del Mare idi.

Kapının üzerinde bir venedik arması ile arslanı, yapanın adı ve yapım tarihi vardır.

Kara tarafındaki kapı 1570-1571 yıllarındaki türk kuşatması sırasında yıkıldı.

Magosa surlarının birçok kısmı bugün sağlam durumdadır.