Mani Dini | Dinler Tarihi |
Mani Dini Nedir,Mani’nin kurduğu din, maniheizm.İran’da M.S. III. yüzyıl ortalarında, Mani tarafından ortaya atılan düşünceler, sondadan bir din niteliğini kazanarak Mani’cilik adını aldı.
İran’da M.S. III. yüzyıl ortalarında, Mani tarafından ortaya atılan düşünceler, sondadan bir din niteliğini kazanarak Mani’cilik adını aldı.
Ana ilkesi iyilik (hayr) olan mani dini, zerdüşt inançlarıyla eski mezopotamya dinlerinin karışımından doğdu.
Mani’ciliğe göre evren iyilikle (hayr), kötülüğün (şer) savaş alanıdır. Bu savaş alanlarından biri de evrenle eş yapıda olan insandır.
Gerek evrenin, gerekse insanın yapısını kuran, bu iki karşıt güçtür (iyilik – kötülük).
İyilik her zaman ışık, aydınlık (nur) ve ruh olarak, kötülük ise karanlık, beden, şeytan ve madde olarak görünüş alanına çıkar.
Ruh ve bedenden (iyilik ve kötülükten) kurulan insan varlığı, bu iki gücün sürekli çatışmalarından doğan eylemler içindedir.
İnsanın mutluluğu, bu iki çelişik güç arasındaki dengeye, uzlaşmaya bağlıdır, iyilikle kötülük arasında süregelen çatışma «birlik»e ulaşınca, mutluluğu sağlayan durgunluk başlar.
Bu iki güçten hangisi üstün gelirse insan o nitelikleri kazanır, iyi veya kötü olur, insanın mutlu olması, kötü gücü yenmesi, elindedir, insanın derin bir özlem içinde duyulan mutluluğu «birlik» (iyilikle kötülüğün kaynaşması) sağlar.
Birlik’e yalnız derin bilgi (irfan) ve duyuşla ulaşılır.
Maddeye, geçici dünya varlıklarına karşı eğilim duymayan, yalandan, arabozuculuktan, gösterişten, başkalarını küçük görmekten sakınan kimse Birlik’e giden yoldadır.
Birlik’e götüren irfan, akıl üstü derin bir güç olan sevgi ile kazanılır. Sevgi insanlar arasında eşitliğin, kardeşliğin kaynağıdır.
Bu yüzden iyiyi, güzeli sevmek, mutluluğu dilemektir.
Mani, ortaya attığı dinle ilgili bazı görüşlerini Erjenk adı verilen kitabındaki resimlerle yansıtır.
Sonradan Mani’cilikte hıristiyan, islâm ve buddha inançları birbiri içinde eridi.
Bazı araştırıcılara göre Manicilikte sınırlı bir mal ortaklığı da vardır.
Sinoplu gnostik filozof Markion’un (85-160) Mani’cilik üstünde etkili olduğunu ileri sürenler de vardır.