Mary Stuart Kimdir,Hayatı | Biyografi,Tarih |
Mary Stuart Kimdir,(Linlithgow 1542-Fort-heringay, Northamptonshire 1587), iskoçya kraliçesi (1542-1567).
İskoçya Kraliçesi Mary Stuart Hayatı
James V ile Lorraine’li (Guise) Mary’nin kızı.
Yedi günlükken kraliçe oldu, veliaht François ile nişanlandı (1548) ve Fransa’ya gönderildi, orada dayıları (Guise ailesi) tarafından yetiştirildi.
Güzelliği ve kültürüyle saraydaki yerini parlak bir şekilde doldurdu.
1558’de evlendiği veliaht, 1559’da François II adıyla tahta çıktı ve bu durum Guise’lerin işine geldi.
Ama François II, 1560’ta öldü; bu sırada Iskoçya’da asillerin ve presbiteryenlerin ayaklanması zafere ulamıyordu. Mary Stuart ilk krallığına dönmek zorunda kaldı (1561).
Otoriter bir hükümdar ve inanmış bir katolik olan, Rönesansın bu adı dillere destan prensesi, kendini bir ortaçağ derebeyliğinin içinde bulunca şaşkına döndü ve bu nazik durumu düzeltebilmek için gerekli soğukkanlılığı gösteremedi.
Taviz vermek zorunda kaldı, fakat, bu arada ihtiyatsızlık ederek İngiliz tahtı üstündeki haklarından vaz geçmeyeceğini açıklarken intikam almaya hazırlanmaktan da geri kalmadı.
1565’te, Katolik partisi lideri, ama presbiteryenlerden çok katolikler için tehlikeli bir ahlaksız olan kuzeni lord Darnley ile evlendi.
Başında Murnay ile Hamilton’ın bulunduğu isyan bu yüzden patlak verdi, ama kolay bastırıldı.
Bir italyan-fransız melezi olan kraliçenin sekreteri Rizzio muhalefetin bütün hıncını üstüne çekti; Darnley de kıskançlığa kapılarak, Rizzio’nun kraliçenin huzurunda öldürülmesiyle (1566) sonuçlanacak olan komploya katıldı.
Perişan olan kraliçe geçici bir süre için kocasıyla barıştı; suç ortaklarına ihanet eden lord Darnley’den, James VI adıyla İskoçya ve James I adıyla İngiltere kralı olacak bir oğlu dünyaya geldi.
Fakat, kocasının düşmanlarına, yani hemen bütün iskoçya’ya karşı, herhangi bir tedbir almadı ve şubat 1567’de Darnley öldürüldü.
İki ay sonra kraliçe, Darnley’i öldürenlerin elebaşılarından biri olan Bothwell’e gönlünü kaptırdı, mayısta da onunla evlendi.
Bu çılgın tutku Iskoçya’da öfkeyle karşılandı ve halk ayaklandı.
Haziran’da Carberry Hill’de yenilgiye uğrayan Mary Stuart, oğlu lehine tahttan çekilmek zorunda kaldı, Lochleven adasında hapsedildi.
Kaçtı, yeniden silâha sarıldı, ama Langside’da Murray tarafından kesin yenilgiye uğraratıldı (1568), İngiltere’de rakibesi Elizabeth’in yanına sığınmak zorunda kaldı, önceleri, uyandırdığı güvensizlikle birlikte saygı da gören Mary Stuart, olağanüstü çekiciliği ona körü körüne bağlananların sayısını durmadan arttırdıkça, Elizabeth’in gözünde tehlikeli bir misafir olmaya başladı.
Püritenlerin kuyusunu kazmak için fırsat kolladıkları bir sırada, Mary Stuart, tam bir düşüncesizlilke hareket ederek, Elizabeth’e karşı düzenlenen birçok komploya karıştı.
Babington komplosundan sonra, hâkim huzuruna çıkarıldı (1586) ve Walsingham’ın ortaya koyduğu, doğruluğu şüpheli belgelere dayanılarak ölüme mahkum edildi, idam sehpasına kadar bütün çekiciliğini ve cesaretini muhafaza ederek çevresinde büyük bir ilgi uyandırdı; sonradan halkoyu, onun intikamını alırcasına, bu tutkulu kadının zayıf yanlarından çok düşmanlarının kötülüğünü hatırladı.