Menşur Nedir,Ne Demek

Menşur Nedir,Ne Demek,Fatımî, Eyyubî ve Memlûk sultanlığı devirlerinde Mısır ve Suriye’de, sonra da Osmanlı devleti idaresinde, kimlik belgesi veya irade yahut şeref ve ıkta (tımar) fermanı anlamlarında kullanılmış olan terim.

XI. yy. da Mısır’a yerleştirilen urban ve berberi göçmenler bulundukları bölgelerden kaçınca Fatımî halifeliği bunları, yanlarında kimlik belgeleri taşımağa mecbur tuttu; bu belgelere menşur denildi.

Fatımîlerın bazı tayin yazıları da bu adla anılırdı, öte yandan Eyyubîler. resmî yazılarına genel olarak menşur adı verdiler.

Memlûklar ise yazı ve belgelerin çok çeşitliliği karşısında menşur teriminin anlamını sınırlandırarak ancak özel durumlarda kullandılar.

Yönetimin, zamanla yumuşayarak halka dönük olması, belgelerin değişik adlar altında açık ve seçik olarak birbirinden ayırt edilmesini gerektirdi.

O tarihlerden itibaren, yalnız ıkta (tımar) tevcihi begelerine menşur denildi; iradeyi gösterenler mersum adını aldı.

Bu menşurlar Kahire’de, Divanül inşa’da sultan adına düzenlenirdi. Osmanlı devleti idaresinde vezirlik, beylerbeyliği v.b. rütbelerin veya serdarlık görevinin verilmesine dair olan fermana menşur denirdi.

Menşurlar nişancı paşa (tugrâî) ile reisülküttap tarafından divanî yazı ile kaleme alınır veya onaylanırdı.

Yazı, Cenabı Hakka şükran ve Hz. Muhammed’e saygı sözleriyle başlar, menşurun verilme sebebi açıklandıktan sonra tebanın çalışma isteğini artırmak için mükâfatlandırilmasını emrederdi.

Bu arada ayet ve hadislerden bahsedilir, menşur sahibi tanıtılarak bu konudaki padişah buyruğu açıklanır, sonunda da menşura konu olan hizmetlerin hakkıyla yapılması, aksine hareketlerden sakınılması tavsiye edilirdi.