Mersiye Nedir,Özellikleri Nelerdir | Kültür,Sanat,Edebiyat |

Mersiye Nedir,Edebiyat,Ölen bir kimsenin iyi taraflarını ve ölümünden duyulan üzüntüyü anlatmak için düzenlenen şiir, yazılan yazı, söylenen nutuk, sagu.

Bir edebiyat ürünü, bir şiir türü olan mersiye nin kaynağı, ilk insan topluluklarının bağlı bulunduğu dinlerdir.

İlkel dinlerde ölünün ardından belli bir törende söylenen yarı manzum, yarı mensur söz dizileri, sonraki çağlarda belli şiir ölçülerine göre düzenlenmeye başladı.

İlk mersiyeler şiir türünde değildi, ölünün arkasından yakılan her ağıt, üzüntüyü dile getiren her parça, mersiye niteliğini taşırdı.

Eski İran, sümer, hint, çin ve türk dinlerinde, anadolu inançlarında ölünün arkasından toplu olarak matem tutmak, matem törenleri düzenlemek, belli bir düzene göre ağıt okumak veya din görevlisinin belli bir makamla okuduğu şiiri dinlemek, yaygın bir gelenekti.

Mersiyenin Özellikleri Nelerdir

İlk mersiyeler Arap ve İranlılardan kalmadır.

Şaman Türklerinin ölüler için yaptıkları törenlerde, din görevlileri tarafından okunan manzum dualara da mersiye denebilir.

Mersiye genel olarak ikiye ayrılır;

1. ölen kimse için duyulan derin üzüntüyü, acıyı dile getirme, ona karşı duyulan sevgiyi, ölümüyle insan yüreğinde açılan boşluğu anlatma amacıyla söylenenler.

2. ölen kimsenin özelliklerini, yiğitliklerini, üstün yanlarını duyulan acıyla açığa vurmak ıçin düzenlenenler.

Her iki tür mersiyenin birleştiği nokta ölünün arkasından söylenmeleridir.

Birinci tür mersiyelere Fuzuli’nın Kerbelâ savaşında şehit düşen Hüseyin ıçin söylediği Al-i Abâ mersiyesi, ikinci türe de Baki’nin Kanuni mersiyesi örnek olarak gösterilebilir.

Mersiyenin Araplarda nahv, Türklerde sagu. ağıt gibi karşılıkları vardır.

Şiî mezhebini benimseyen İran’da mersiyelerin konusu genellikle Ali evlâdı oldu.

Kerbela olayı dolayısıyla mersiye türünün en başarılı örnekleri İran edebiyatında görülür.

Mersiyenin belli bir vezni, belli bir biçimi yoktur.

Kaside, mesnevi, terkibi bend, tercü bend, murabba, muhammes gibi şiir biçimlerinde söylenebilir.

Türk divan edebiyatında daha çok ilk dört şiir biçimi kullanıldı.

Halk edebiyatında koşma biçiminde ve hece vezniyle söylenen ağıtlar (mersiyeler) çoktur.

Türk edebiyatında aruz ve hece vezinleriyle en çok mersiye yazanlar, Alevî – Bektaşî şairleridir.

Şiir yazan Alevî-Bektaşîler içinde Kerbelâ olayına ağıt yazmayan yoktur.

Mersiye, halk edebiyatında ağıt adı altında oldukça yaygın bir şiir türüdür.