Meteorlar,Özellikleri,Meteor Yağmurları
Meteorlar nasıl oluşur,Meteorların özellikleri,Meteorlar Dünya atmosferine girenler meteor ve meteorit olarak adlandırılır.
Aralarındaki en önemli fark, meteoritlerin meteorlardan daha büyük olmasıdır.
Meteorlar Dünya atmosferine girdikten kısa bir süre sonra yanıp yok olur.
Meteoritler ise daha büyük kayaç ve metal kütleleri olduklarından, atmosferden geçerek yere düşer.
Meteorlar, bir kum taneciği ile birkaç gram ağırlığındaki küçük bir taş parçası arasında değişen boyutlardadır.
Bunlar uzay boşluğundan büyük bir hızla gelerek Dünya atmosferine girer ve havanın sürtünmesi sonucunda o kadar ısınırlar ki, yer yüzeyine ulaşamadan tümüyle buharlaşıp gaz haline dönüşürler.
Gene bu aşırı ısınma nedeniyle, çevrelerine ışık saçarlar ve arkalarında parlak bir iz bırakırlar.
Bu özellikleri nedeniyle meteorlar Türkçe’de “akanyıldız” olarak da adlandırılır.
Atmosferde, özellikle geceleri yanarak süzülen bir meteor gördüğümüzde, bu olayı “yıldız kayması” olarak tanımlarız; oysa söz konusu olan bir “yıldız” değil, yanan küçücük bir taştır.
Her gece birkaç meteor görülebilir.
Bazı geceler meteor yağmurları oluşur.
Eğer gökyüzü bulutsuz ve karanlıksa, düzinelerce meteor yağmuru izlenebilir.
Aslında yeterince ışık salmadıkları için görülemeyen, daha pek çok başka meteor yağmuru da oluşur.
Her gün Dünya atmosferine birkaç milyar meteor çarpar ya da girer.
Meteor yağmurlarındaki meteorlar, gökyüzündeki bir noktadan çevreye saçılıyormuş gibi görünür.
Bu noktaya “saçılma noktası” denir. Ama bu bir optik yanılsamadır.
Gerçekte yağmurdaki meteorlar, hemen hemen birbirine paralel yörüngeler üzerinde yol alır ve bir noktadan saçılıyormuş gibi görünmeleri yalnızca bir perspektif etkisidir.
Meteorlara ilişkin olarak bilinenlerin çoğu, bu cisimlerin radarlarla {bak. Radar) izlenmesi sonucunda öğrenilmiştir.
Yanan meteorların gözlemlenmesi ve fotoğraflarının çekilmesi, ancak bulutsuz gecelerde olanaklıdır; ama radarlar, gündüzleri ve bulutlu gecelerde de kullanılabilir.
Geceleri, yanarak düşen bir meteorun gökyüzünde bıraktığı iz, meteor yeryüzüne 160 km yaklaştığında görülmeye başlar, 30 km yaklaşana kadar sürer; arada geçen zaman içinde meteor bütünüyle buharlaşır.
Meteorların hızları saniyede yaklaşık 15 km ile 80 km arasında değişir.
Bazı meteorlar, kuyrukluyıldızları oluşturan maddelerin kırıntılarıdır.
Bazen bir kuyrukluyıldız, Güneş çevresinde dolanırken tümüyle parçalanıp dağılır; bazen de, kendisini oluşturan maddelerden yalnızca bir bölümünü ardında bırakarak yoluna devam eder.
Her iki durumda da bu madde parçaları, kuyrukluyıldızın yörüngesi üzerindeki hareketlerini sürdürerek bir meteor akıntısı oluştururlar.
Dünya, Güneş çevresindeki yörüngesinde dolanırken bu tür bir meteor akıntısıyla karşılaşabilir; işte meteor yağmurları, Dünya ile karşılaşan bu meteor akıntılarıdır.
Eğer, akıntıya neden olan kuyrukluyıldız tümüyle dağılmamışsa ve yörüngesi üzerinde hareketini sürdürüyorsa, meteor yağmuruna yol açan akıntının hangi kuyrukluyıldızdan kaynaklandığı belirlenebilir.
Dünya, Güneş çevresindeki yıllık yörünge hareketi sırasında, her seferinde düzenli olarak belirli meteor yağmurlarıyla karşılaşır.
Meteor Yağmuru
Bağımsız ,tek meteor zerrelerinin çok küçük olduğunu söylenirse belki garip görünecektir.
Gerçekte bu zerrelerden bazıları bir toplu iğne başı büyüklüğündedir.
Buna karşılık, ağırlığı tonları bulan bazı meteorlar da vardır.
Meteorların çoğu dünyanın atmosferinden geçerken ısının etkisiyle tamamen yok olur.
Sadece büyük meteor parçaları dünyaya ulaşabilir.
Bilim adamları her gün ve gece binlerce meteorun düştüğüne inanmaktadırlar.
Ancak dünya yüzünün büyük bir bölümü suyla kaplı olduğundan,dünyaya kadar ulaşabilen meteorların çoğu okyanuslara ve göllere düşerler.
Meteorlar gökyüzünde tek ve belirli bir yönde hareket halinde görülebilir.
Ama genellikle binlerce meteor bir aradadır.
Dünya güneşin çevresinde turunu yaparken,bu meteor guruplarına yaklaşabilir.
Atmosferin üst tabakalarına temasla çok kızışan meteorlar da bize bir “meteor yağmuru” görünümü verir,
Perseid Meteor Yağmurları
Her yılda bir Temmuz sonu – Ağustos başı civarında gözlemlenebilir, ancak en yoğun olduğu zaman 12 Ağustos’u 13 Ağustos’a bağlayan gecedir.
Dünya’nın Güneş yörüngesinde dönerken swift-tuttle kuyrukyıldızının parçalarının içinden geçmesiyle oluşur,Perseus Takımyıldızı bölgesinde gözlemlenebilir.
Şehir ışığından uzak bir kırsal alanda veya herhangi bir bölgede gece 00:00’dan itibaren rahatlıkla gözlemlenebilir, gök taşı yağmurunun olacağı gün bulutlu olursa veya Ay dolunay halindeyse gözlemlenmesinde hafif kusurlar olabilir.