Mirzazadeler | Biyografi,Osmanlı Tarihi |
Mirzazadeler, Mirza Mehmed Efendi ile başlayan ve XVIII. yy.a kadar gelen bir türk ailesi. Bu aileden gelenler ilmiye sınıfına girerek büyük mevkilere yükseldiler:
— Miza mehmed efendi, kadı (?- İstanbul 1682), Murad IV zamanında İstanbul’a geldi; sadrazam Bayram Paşanın sarayında öğrenim gördü. Daha sonra Sarayı Hümayuna alındı ve Mehmed IV’ün ilk zamanlarına kadar orada kaldı.
1656’da Tophane’de Süheyl Bey medresesine müderris oldu. 1674’te İstanbul payesini aldı, 1675’te Şam ve sonra Mekke kadısı oldu. 1681’de Anadolu payesiyle İstanbul kadısı tayin edildi. Bir yıl bu görevde kaldı.
— Şeyh mehmed efendi, şeyhülislâm (İstanbul ?-1734). Mirza Mehmed Efendinin oğlu. Bir ara sadrazam Siyavuş Paşanın imamlığını yaptığından «Siyavuş Paşa imamı» diye anılır. öğrenimini bitirdikten sonra müderris oldu (1687). Edirne olayında (1703) Feyzullah Efendinin şehit edilmesi üzerine bütün akraba ve yakınlarına işten el çektirildiğin-den bir süre açıkta kaldı. 1708’de İstanbul kadısı, 1713’te Anadolu kazaskeri oldu, 1714’te azledildi.
1716’da Avusturya’ya sefer açılması için yapılan toplantıda, sadrazam Damat Ali Paşanın (Şehit) görüşüne aykırı düşünceler ileri sürdüğünden Pravadi’ye sürüldü. Bir süre sonra affedilerek İstanbul’a döndü. Rumeli payesi verildi. 1717’de ve 1720’de iki defa Rumeli kazaskeri olduktan sonra, Patrona Halil isyanı sırasında ulemanın ısrarıyla şeyhülislâm oldu (1730). Üsküdar’da Hacehatun mahallesinde Müftü camii’ni yaptırdı.
— Mehmed said Efendi, şeyhülislâm (İstanbul 1710 – 1775). Şeyh Mehmed Efendinin oğlu. öğrenimini bitirdikten sonra müderris oldu. Daha sonra kadılık mesleğine geçti; 1748’de İstanbul kadısı, 1757’de Anadolu, 1759’da Rumeli kazaskeri oldu.
1763’de Nakibüleşraf, 1763’te ikinci defa Rumeli kazaskeri, 1767’de tekrar nakibüleşraf tayin edildi. Mehmed Said Efendi, 1768’de üçüncü defa Rumeli kazaskeri olduktan sonra 1770’te sadrazam oldu. 1773’te azledildi. Bozulan İlmiye sınıfını düzeltmeye çalıştı; fakat amacına ulaşamadı.
— Mustafa efendi, din adamı (İstanbul 1669 – 1688). Mirza Mehmed Efendinin oğlu. Baliğefendi medresesi müderrisiyken Öldü.
— AHMED NEYLİ EFENDİ, kazasker, şair ve bilgin (İstanbul 1673-1738). Mirza Mehmed Efendinin küçük oğlu. Çeşitli medreselerde müderrislik yaptı.
1717’de İzmir, 1724’te Mısır, 1731’de Mekke kadılıklarında bulundu. 1736’da Anadolu ve 1741’de Rumeli kazaskeri oldu. Eserleri: Divan, Ebubekir Efendinin Tarih-i Vassaf adlı arapça lügatinin şerhi, ibnül Kadirî’nin Kitabu’l-Canihü’l Garbi fi Hall-i Müşkilât (Güçlüklerin Çözümü Üstüne Batı Yönü Kitabı) adlı eserinin tercümesi.