Mithra Kimdir,Tanrı Mithra,Kültü | İran Mitolojisi |
Mithra Kimdir,Perslerin büyük tanrısı; adına ilk defa Dara I (M.Ö. 500’e doğr.) döneminde rastlanır.
Tanrı Mithra
Belki de, M.ö. XIV. yy.da Mitanni Hurri’lerinin taptığı hint tanrısı Mithra’dan gelen bu tanrı, Avesta’ya göre, evreni meydana getiren unsurlara hükmeder, öteki dünyada ölülerin ruhlarını tartardı.
İran’da güneş tanrısı Şamaş ile karıştı; Frigya’da Sabazios’tan etkilendi ve Anadolu’daki kültlerden bazı tören şekillerini aldı. Asyalı Yunanlılar helenistik çağda, onu bir figürle temsil ettiler.
Mithra Kültü
Çevresinde bir gizemler dini meydana getirildi; kısa zamanda Roma dünyasında benimsendi, kültü M.S. II yy.da Batı Roma’da limanlara, büyük şehirlere ve garnizonlara yayıldı (özellikle Ren, Tuna boyları ve İtalya) ve Hıristiyanlıkta boy ölçüşecek hale geldi, öbür dünyada ruhların yaşamaya devam edeceğini vâdederek, bu külte bir kurtuluş ümidi katan manevî yönün bu başarıda katkısı büyük oldu.
Bu dine girenler, Mithra’nın bir boğayı kurban etmesi (arıtan boğa kanının serpilmesi) sayesinde ölümsüzlüğe kavuşuyorlardı. Mistik Mithra törenleri mağaralarda veya daha çok yeraltı tapınaklarında yapılırdı.
Bu tapınaklardan yüzlercesi, özellikle Roma ve Ostia’da bulundu.
Duvarları bu külte ait sembollerle süslüdür: boğayı kurban eden Mithra, aslan başlı boğa Kronos v.b. Bu gizli kültte yedi mertebe vardı: karga, kartal başlı aslan, asker, aslan, pars, güneşin habercîsi ve ulu.
Bu dinin başında bir ulular ulusu bulunurdu.
Bir üst mertebeye yükselmek için çeşitli denemelerden geçme zorunluluğu Yardı.
Bazı törenlerde dine girmiş elanlar maske takarlar; kutsal su, oruç, kırbolik anıt kaldı.
Bunların başlıcası kutsal ziyafetler verir ve hayvan kurban ederlerdi.
Mithra kültünden birçok sembolik anıt kaldı.
Bunların başlıcası kutsal mağarada boğanın kurban edilmesidir.
Louvre’da bunun birçok örneği vardır; bunlardan biri 1820’de Paris’te eski Saint-Marcel kilisesinin altında bulundu; bir başkası Roma forum’undan getirilmişti.
Mithraeum Nedir
Tanrı Mithra’ya tapmak amacıyla yapılmış yeraltı tapınağı, mahzen mezar veya mağara.
Bir girişten sonra, merdivenle, göğü temsil eden tonozlu bir salono inilir.
Bu salonun iki yanında oturacak yerler vardır.
Mithraeum’un süslemesi tanrının hikâyesini anlatır veya sembolik bir anlam taşır.
Dipte bir duvar gözünde, mitolojiden ilham alarak yapılmış küçük tabloların arasında yer alan bir alçak kabartma Mithra’nın avlanmasını veya gövdesi dünyayı meydana getiren boğanın kurban edilişini temsil eder.
Ayrıca, bir köşede, hayvanların kurban edildiği bir çukur vardır.
Mithraeum’lara Roma, Ostia, Galya ve Germania’da Rhöne, özellikle de Ren vadilerinde rastlanır.