Mukarnas Nedir,Mukarnas Kubbe | Sanat Tarihi |
Mukarnas Nedir,Merdiven biçiminde basamakları olan (tavan, kubbe v.b.). Bir yüzeyden dışarıya taşan başka bir yüzeye geçmek ve ona destek görevini yapmak için birbiri üzerine oturan taş veya tuğladan yapılmış bindirmelik.
Mukarnas Kubbe Nedir
Mimarlıkta yapı ve estetik bakımından önemi olan mukarnas’lar, Türk mimarîsinin önemli unsurlarından biridir. Türk mimarîsinde mukamaslar, sütun başlıklarının ağır kütlelerini hafif göstermek ve ona bir güzellik vermek için kullanıldı.
Mukamaslar tuğladan ve taştan yapılırdı.
Biçimleri, tuğla ve taşın maddesine ve sertliğine uyduğu için, öteki süsleme motiflerinden üstün tutuldu.
Bütün islam mimarisine Türklerden geçen mukamaslar, ülke ve devir bakımından ayrı bîçim ve özellikler gösterir. İran, arap, Selçuklu ve osmanlı mukaraasları birbirinden kolaylıkla ayırt edilir.
Osmanlı mukamasları, devir olarak birbirinden farklıdır.
Bu farklar, menşurların oranlan ve düzenlenmesinden meydana gelir.
Mesela, iran ve Selçuklu mukamasları geometrik biçimlerden çok yaprak şeklinde ve eğimlidir.
Araplarda daha abartmalı ve eğri çizgilerden meydana gelir.
Selçuklu mukamasları ile osmanlı mukamasları arasında da açık farklar vardır.
En sade ve gelişkin mukarnasların uygulandığı yerler, sütun başlıkları, kapı ve pencere pervazları, mihrap ve hücre tavanları, kemer ve kubbe bingileri, kornişler, minare şerefelerinin alt kısımları ve dam saçaklandır.
Mukarnas Nerelerde Kullanılır
Ayrıca, bir seviyede olmayan yüzeyleri birbirine bağlamak için de kullanılır.
Kapı ve pencere pervazlarına konan mukamasların görevi sadece süsleyicidir.
Fakat minare şerefeleri altına konulanlar, süsleyici olmasının yanında, şerefeyi taşıyan birer bindirmelik görevini de yapar.
Duvar hücreleri ve mihrabın oyuk kısımlarını, üstteki düz ve taşkın yüzeyle birleştirmek için yapılan yarım kubbeye benzer kısımlar da mukamaslar la süslenir.
Taç kapıların dış kısımlarından daha içerlek olan iç kapılan da mukamaslarla birleştirilir.
Mimarî bir meseleyi çözümleyen ve aynı zamanda bir süsleme unsuru olan mukarnasları taşa oymak özel bir uzmanlık işidir.