Nafia Nezareti Nedir | Osmanlı Tarihi |
Nafia Nezareti Nedir,Ne Demek,Osmanlı imparatorluğunda, bayındırlık işlerine bakmak üzere, bakanlık seviyesinde kurulmuş devlet teşkilâtı (kuruluşu 1848).
Mahmud II zamanında ticaret ve bayındırlık işleriyle uğraşan Umûru Nafia encümeninin nezaret olmasından sonra bu kuruluşun adı Ticaret ve Umûru Nafia nezareti şeklinde değiştirildi (1850).
Tanzimat Dönemi Nafia Nezareti
Nezaretin kuruluş ve görevlerini tespit eden nizamnamede yollar, demiryolları, madenler, posta ve telgraf işleri de bu kuruluşa verilerek adı sadece Nafia nezareti oldu (1870).
1873’te Nafia ve Ticaret nezareti adını aldı.
Yollar ve demiryollarıyla birlikte, liman ve rıhtım inşası, bataklıkların kurutulması, kanallar açılması,nehirlerin seyir ve sefere uygun hale getirilmesi; denizlerde ve nehirlerde gerekli setlerin yapılması; deniz, nehir ve göllerde kiraya verilecek işletmeler ve tesisler kurulması; fabrikaların ve buharla çalışan makinelerin iyi şekilde muhafazası; Mülkiye Mühendis mektebinin program ve yeterlik bakımından denetlenmesi gibi işlerin yürütülmesiyle de görevlendirildi (1880).
Nezaretin bir ara ticaretle ilgisi yine kesildi.
Sonra yeniden ticaret konularıyla da ilgilendirilerek Ticaret ve Nafia nezareti haline getirildi (1889).
1911’de bir iradei seniye ile, bu nezaretin organlarından olan ticaret, istatistik ve sanayi müdürlükleri, Ziraat nezaretiyle Orman ve Maadin nezaretine bağlandı.
Nezaretin görev ve yetkileri 31 maddelik bir kanunla yeniden düzenlendi ve ticaret işleri sorumluluğu dışında bırakıldı (1914).
Türkiye Büyük Millet meclisi hükümeti kurulunca 20 mayıs 1920’de kabul edilen 3 sayılı kanunla Ankara’da Nafıa vekâleti olarak yeniden kuruldu.
Nafia Nazırları
Osmanlı devletinde 1908’den itibaren görev alan nafia nazırları: Nazım Paşa (1908): Nazım Paşa (1908-1909) [2. defa]; Gabriel Noradunkyan (1908-1909 arası) [5. defa]; Hallacyan Efendi (1909); Hallacyan Efendi (1910-İ911) [2. defa]; Cavid Bey (1911 vekâleten); Hulusi Bey (1911); Hulusi Bey (1911-1912) [2. defa]; Mehmed Şerif Paşa (1912); Salih Paşa (1912); Ziya Bey (1912-1913); Besarya Efendi (1913) [6 ay]; 1913-1919 yılları arasında: Osman Nizami Paşa, Cemal Paşa, Mahmut Paşa, Ahmed Nesimi Paşa (vekâleten), Abbas Paşa, Ali Münif Bey (1917-1918); Ziya Paşa (1918); Ziya Paşa (1918-1919) 12. defa]; Şevket Turgut Paşa (1919) [9 gün]; Avni Paşa (1919) [3 ay]; Şevket Turgut Paşa (1919) [2. defa]; Şevket Turgut Paşa (1919) [3. defa vekâleten]; Ahmed Ferid Bey (1914); Ahmed Abuk Paşa (1914); Ahmed Abuk Paşa (1919-1920) [2. defa]; Tevfik Paşa (1920); Doktor Cemil Paşa (1920); Zeki Paşa (1920); 1920-1922 yılları arasında: Abdullah Paşa, Ali Rıza Paşa, Ali Rıza Paşa (2. defa vekâleten.) .