Nihavend Makamı,Özellikleri | Kültür,Sanat,Müzik |

Nihavend Makamı,(fars. nihavend). Mus. Türk musikisinde bir şed makam.

Nihavendi cedid, Türk musikisinin birleşik makamlanndan biri. (Günümüze kalmış örneği yoktur.) Nihavendi kebir, Türk musikisinin dört yüzyıllık birleşik makamlarından biri.

Nihavendi rumi

Nihavend makamına eskiden verilen ad. (Nihavendi kebirden ayırmak için kulanılır.)  Nihavendi sağir, türk musikisinin birleşik makamlarından biri. (Günümüze kalmış örneği yoktur.)

Nihavend Makamının Özellikleri

Nihavend, basit bir makam olan buselik’in «rast-sol» üstüne göçürülmüştür.

Batı müziğinin sol minör sekizlisine karşılıktır.

Seyri, çıkıcı-iniçidir. Durak perdesi «rast-sol» güçlüsü, 5. derece olan «neva-re»dir.

Donanıma si ve mi için birer küçük mücennep bemol konur.

Yeden perdesi olan fa’nın bakiye diyezi, nota içinde eklenir.

Nihavend dizisinde yedi nisebi şerife olduğu için bu makam mülâyim sayılır. Türk musikisinin, özellikle son yüzyılda tutulan makamlarından biridir.

Bu makama örnek olarak Ahmed Ağanın, H. S.Arel’in âyini şerifleri, Dede Efendinin, Nuri Beyin aksak semaileri; Ali Efendinin ve î.Hakkı Beyin nakış yülük semaileri gösterilebilir.

Nihavendi Kebir Makamı

Neva perdesindeki buselik dizisiyle rast perdesindeki buselik dizisinin birbirine eklenmesinden (yani buselik’in iki şeddi olan sultani)egâh ile nihavendin birleştirilmesiyle) meydana gelmiştir.

Seyri, inici-çıkıcı olarak her iki makamda gezinir ve nihavend ile rast-sol’da kalır.

Güçlüleri, birinci derecede nihavendin ve sultaniyegâhın güçlüsü olan «dü-gâh-lâ»dır.

Donanıma, nihavendin değiştirme işaretleri olan si ve mi için birer küçük mücennep bemol konur.

Nihavendi yeden perdesi fa bakiye diyezi, sultaniyegâhın mi bekar ve do bakiye diyezi de nota içinde gösterilir, si bemol ortaktır.

Bu makama örnek olarak, Ahmed Ağanın devri kebir peşrevi, yürük semaisi, Dede Efendinin yürük semaisi (müstezad) ve Zekâi Dedenin ağır aksak şarkısı gösterilebilir.

Bu birleşik makamın, tersine birleştirilmiş şekli olan nihavend-sultaniyegâh’a amberefşan adı verilir.