Osmanlı İmparatorluğunun Sınırları | Osmanlı Tarihi |

Osmanlı sınırlarının en geniş olduğu dönem, Osmanlının Sınırlarının En Geniş Olduğu Zaman ,Osmanlı İmparatorluğunun Sınırları Kanunî Sultan Süleyman zamanmda en geniş durumuna geldi.

Kuzeyde bugünkü Ukrayna’nın ortalarını aşan sınırlar, gene bugünkü Romanya’nın dikey olarak ortalarından geçer, Macaristan’ın kuzeyini dolandıktan sonra Adriya denizinin kuzeydoğusuna ulaşırdı.

Osmanlının Sınırlarının En Geniş Olduğu Zaman

İmparatorluğun batı sınırı, Adriya denizi ve Akdeniz’den geçerek Kuzey Afrika’da bugünkü Cezayir ile Fas arasındaki sınıra gelirdi.

Güney sınırları, Cezayir, Tunus, Trablusgarp, Mısır ve Nubye’yi içine aldıktan sonra Afrika içlerinden aşar, Kızıldeniz, Yemen, Hicaz, Suriye ve Irak’ı kapsar, İran sınırına varırdı.

Doğu sının Basra körfezinden başlar, Azerbaycan’ın bir bölgesini içine alarak Karadeniz’in kuzeyine çıkardı.

İkinci Viyana kuşatması ile başlayan Gerileme devrinde (1683-1792) 16 yıl süren savaşlar (1683 – 1699) sonucu yapılan Karlofça antlaşması ile, Tamışvar vilâyeti dışında, Erdel ve Macaristan Avusturya’ya, Mora ve Dalmaçya Venedik’e, Podolya ve Ukrayna Lehistan’a, Azak kalesi de Rusya’ya bırakıldı.

Bu antlaşma, Osmanlı imparatorluğunu ilk defa bölen bir milletlerarası birliğin sonucudur.

Karlofça antlaşmasından sonra, bir süre devam eden kaybedilen yerleri geri alma çabaları, genellikle başarılı olmadı.

Her savaş, sınırların gerilemesine sebep oldu. Ancak 1715’te Mora geri alındı.

1718’de imzalanan Pasarofça antlaşmasıyla Banat bölgesi, Eflak’ın batı, Sırbistan’ın ve Bosna’nın kuzey bölgeleri Avusturyalılara verildi.

Mora Osmanlılarda kaldı. Ruslarla yapılan Küçük Kaynarca antlaşmasıyla (1774) Kırım Osmanlılardan ayrıldı (1783’te Rusların eline geçti), Ozi (Dnyeper) ile Aksu (Güney Bug) ırmakları arasındaki topraklar Ruslara bırakıldı. Osmanlı imparatorluğunun sınırları 1792-1919 arasında gittikçe geriledi.

Edime antlaşmasıyla (1829) Kafkasya’da Çerkezistan yöreleri Rusya’ya bırakıldı.

Yunanistan bağımsızlık kazandı; ‘Sırbistan ayn bir beylik oldu. XIX. yy .da Mısır, Kavalalı Mehmed Ali Paşanın eline geçti (1805); Cezayir Fransızlar tarafından alındı (1830).

1877 Osmanlı-Rus savaşları sonunda Ruslarla yapılan Ayastafanos (Yeşilköy), sonra da bütün Avrupa büyük devletleriyle imzalanan Berlin antlaşmaları (13 temmuz 1878) ile Osmanlı devletinin sınırları daha da geriledi; Sırbistan ve Karadağ büyüyerek bağımsız birer devlet oldu; Bulgaristan kuruldu; Besarabya ile Batum, Kars ve Ardahan Rusya’ya geçti.

Avusturya – Macaristan devleti Bosna – Hersek’i, İngiltere ise Kıbrıs’ı ele geçirdiler.

1881’de Fransa Tunus’u, 1882’de İngiltere Mısır’ı aldı, Osmanlı imparatorluğunun son parçalanması, Mondros mütarekesi (30 ekim 1918) ve Sevr antlaşması (10 ağustos 1920) ile oldu.

Sınırlar Orta Anadolu’ya kadar çekildi.