Osmanlıda Köşkler

Osmanlıda Köşkler,Bu binalar padişahların birkaç saatini veya gününü geçirdiği bir dinlenme ve eğlenme yeridir.

Osmanlı Köşkleri

Harem ve mutfak teşkilatları yoktu. (Padişahlar burada yatıp kalkmazdı. Osmanlı saray mimarisinde Bursa sarayından itibaren ana binanın dışındaki köşklere daha fazla yer ayrıldı. Bunu Edirne’de de görmek mümkündür.

Yıldırım Bayezid, Edirne’de bir saray ve köşk yaptırdı. Bu binaların Kavak meydanındaki saraya ilave mi olduğu yoksa ayrı bir yerde mi inşa edildiği bilinememektedir. Mehmed IV (Avcı) Edirne sarayını onartırken birçok köşk de yaptırdı. Bunlar Murad IV zamanında yapılan Bağdat ve Revan köşkleri, Ahmed III devrinde yapılan Sofa köşkü, Mecidiye köşkü vd.dir.

Hasbahçe’deki köşklerden bugüne Çiniliköşk, Sepetçiler köşkü, inci köşkünün temelleri ve Alay köşkü kalmıştır. Ortadan kalkan köşkler arasında Selim I’in mermer köşkü, Havuzluköşk, Cebeci (Yalı) köşkü, Mehmed III köşkü, Sevtap köşkü bulunmaktadır. Hasbahçe’de kalan köşklerden Sepetçiler köşkü ile Alay köşkünün imparatorluk devrindeki esas fonksiyonları, birincisinin sefere çıkacak donanma, İkincisinin ise sefere çıkan ordu ile ilgili merasim için kullanılmasıdır.

Topkapı Sarayı Harem dairesinde de köşkler vardır. Murad III’ün yatak odası olarak bilinen bina, kapısı üzerindeki kitabesinin de belirttiği gibi aslında köşk olarak inşa edilmiş, sonradan yanına Hünkar sofası, önüne Mehmed I’in kütüphanesi yapılınca önemini kaybetmiştir. Veliaht dairesi de bir köşktür.

Osman II’nin yaptırdığı Sultanosman köşkü, karakterini muhafaza etmiş yapılardandır. Osmanlı padişahları sarayların dışında da köşkler yaptırmışlardır. Bunlar İstanbul’un güzel manzaralı mevkilerinde, sayfiye yerlerindedir. Bu köşklere padişahlar karadan atla, denizden ise saltanat kayığıyla giderler, istirahat eder ve genellikle maiyet halkıyla birlikte spor hareketlerinde bulunurlardı.

Ahmed III devrinde Kâğıthane’nin rağbet görmesi buradaki köşkleri ön plana geçirdi. Bu köşklerle birlikte Boğaziçi’nin en güzel yerlerine inşa edilen köşkler, barok üslubundadır. Bu tarihten itibaren padişah ve vezirlerin köşkleri yanında bu tip inşaatı benimseyen halk da köşkler yaptırmaya başladı. Birinci Dünya savaşına kadar devam eden bu yapı sistemi, savaş sonu şartları yüzünden ortadan kalktı.