Osmanlıda Leventler ve Görevleri | Osmanlı Tarihi |
Osmanlıda Leventler ve Görevleri Osmanlı donanmasında hizmet gören askerlere verilen ad askeri sınıf.
Levent Askerleri
Leventler, deniz ve kara leventleri olarak iki kısımdı.
Deniz leventleri, kaptanpaşa eyaletinin beylerbeyi ve sancakbeyine bağlıydı.
Leventlerin Görevleri
Bulundukları yerlerde asayişi sağlarlar, donanma çıktığı zaman da deniz askeri olarak sefere katılırlardı.
Levent’ler korsan gemilerinde yetişerek Osmanlı devletinin hizmetine girenlerden ve kıyı halkından seçilirdi.
Adalardan alınan leventlere «levendi rumî» denirdi.
Türk leventleri, berata denilen kırmızı renkte bir başlık, kollu beyaz gömlek ve kırmızı renkli, kenarları siyah harçlı bir yelek, kısa kırmızı şalvar giyer, bellerine sarı kuşak sararlardı.
«Yemeni» denilen hafif ayakkabıları vardı.
Rum leventleri, kenarları sarı harçlı mavi bir yelek, beyaz şalvar giyer, bellerine sarı kuşak sararlardı; bellerinde ve başlarında mavili beyazlı kuşak ve sarık bulunurdu.
Ayrıca türk ve rum leventler bütün bedenlerini örten kenar dikişleri kırmızı harçla çevrili başlıklı bir yağmurluk giyerler, bellerinde bıçak taşırlardı.
Kara leventleri, XVI. yy. başlarında saruca sekban kuvvetleriyle birlik beylerbeylerinin maiyetinde süvari olarak görevlendirildiler.
Bunlara «levent süvarisi» dendi.
Kara leventlerinin bir vezir veya beylerbeyinin hizmetinde olanlarına «kapulu levent» denirdi, bunlar bölükbaşı, odabaşı, bayraktar, çavuş ve soytarıdan ibaret beş sınıftır.
Vezir veya beylerbeyi makamından azledilince, bunlar yeni bir yere kapıîanıncaya kadar boşta kalırlar, özellikle, Anadolu’da eşkıyalık ederlerdi.
Böylelerine «kapusuz levent» denirdi.
Kapusuz leventler, bazen bir savaşta ulufe ve tayınları hükümet tarafından verilmek suretiyle geçici olarak, yine bir beylerbeyinin maiyetinde sefere katılırlardı.
Bunlara da «mirî levendat» veya «mirili süvari» (topraklı süvari) denirdi.
Sonraları gerek kıyılarda, gerek içeride görev yapan leventler, sık sık kapı değiştirme ve kapısız kalma yüzünden yozlaşarak çapulculuğa başladılar.
Levent hareketi XVI. yy.ın ikinci yarısında meydana gelen çeşitli olay ve sebeplerle mevcut dengenin bozulmasından doğdu.
Bu harekete genellikle «başıboş levent hareketi» denir, Başıboş leventler, mirî leventlerin çöküntüye uğraması nispetinde çoğaldı.
Mirî leventler ise, iki yüzyıl süreyle devlet tarafından cephelere sevk edildi, bu toplama işine «levent yazma» denir.
Öte yandan levenlere, kale muhafızlığı görevi de verilirdi («farisan levendatı» [atlı leventler]).
Abdülhamid I devrinde leventler, anadolu vilâyetlerindeki halkı soymaya ve celâliler gibi ortalığı kasıp kavurmaya başladılar.
Bunun üstüne 1776 yılında levent teşkilâtı lağvedildi.
Her tarafa gönderilen emirlerle, leventlerin büyük çoğunluğu öldürüldü; bir kısmı da kaçarak Akkâ’da bulunan Cezzar Ahmed Paşaya sığındılar.