Osmanlıda Paşalık Rütbesi | Osmanlı Tarihi Bilgileri |

Osmanlı’da paşalar, Osmanlıda paşaların görevleri, Osmanlıda paşalık sistemi, Paşalık Rütbesi,Osmanlıda Paşalık Rütbesi Paşa . (Türk. baş ve ağa > baş-ağa’dan.

Osmanlı imparatorluğu devrinde yüksek rütbeli sivil memurlara ve rütbesi albaydan yüksek olan askerlere verilen unvan.

Anadolu Selçuklularında paşa, sultan unvanıyla aynı anlamda kullanılıyor, savaşçı ve dinî niteliği olan kişilere de bu unvan veriliyordu.

Selçuklulardan sonra Anadolu’da kurulan beyliklerde de hükümdar, aile veya kişi adlarının sonunda kullanıldı.

Osmanlılar devrinde bu unvan «büyük oğul» anlamında ilk olarak Osman Gazi’nin oğlu Alâeddin ile Orhan Gazi’nin oğlu Süleyman’a verildi.

Bu unvan zamanla başkentteki vezirlere ve eyalet beylerbeylerine verilmeye başlandı.

İlk Osmanlı beylerbeyi Lala Şahin, bu göreve tayin edilince (1359 veya 1362) paşa unvanını da aldı, yerine geçen Kara Timurtaş aynı unvanı taşıdı.

Sonra da Anadolu ve Rumeli beylerbeylerine verilen bu unvan, imparatorluk sınırları genişleyerek yeni mevkiler kurulunca, öteki beylerbeyi ve valilere de verildi.

Bunların içinde ilk olarak Çandarlı Ali, vezirlikle,birlikte paşa unvanını da aldı (1369).

Başlangıçta başkentte sadece bir vezir (birinci vezir, ulu vezir sadrazam), paşa unvanını taşıyabiliyordu.

Sonradan kaptan, nişancı, defterdar gibi yüksek dereceli memurlar da aynı adı aldı; fakat paşa unvanı, daha çok birinci vezir için kullanıldı.

Babıâli’nin yerini alan Paşakapısı terimi buradan gelir.

Zamanla paşa sayısı artınca, bunlar arasında ayrım yapıldı:

1. üç tuğlu (at kuyruğu) paşalar veya vezir (bu rütbe bir çeşit şeref unvanına dönüştü ve eyaletlerde yaygınlaşarak beylerbeyi unvanının yerini aldı)

2. iki tuğlu paşalar veya mîri-mîran (bu rütbe önceleri beylerbeyi, emîrülümera karşılığıydı, zamanla daha alt kademede bir mansıp sayıldı). Bunların dışında, sadece bir tuğ taşıyabilen eski sancakbeyleri de paşa sayıldılar.