Rotterdam – Hollanda | Ansiklopedik Bilgi |
Rotterdam Hakkında Bilgi,Rotterdam Tarihi,Rotterdam Hollanda’da (Güney Hollanda) liman şehri, Ren ve Meuse’ün (Maaş) ortak deltasımn orta kolu olan Nieuwe Maaş kıyısında.
Kuzey Denizi’ne 30 km uzaklıkta; 443 800 nüf. (1990)
Coğrafya
Rotterdam XVI. yy.da şehir olarak tanındığında, henüz Nieuwe Maas’ın sağ kıyıdan aldığı küçük bir kol olan Rotle ırmağı kenarındaki bir sette kurulmuş küçük bir tesisti.
Liman uzun süre Amsterdam’ın gölgesinde silik bir şekilde yaşadı; XVII. yy.da denize açıldığı kısmın kumla dolmasından sonra çökmesi kesin görünüyordu.
Daha güneyde denize ulaşan kesimler vardı ama su kesimi yetersizdi ve malların mavnalarla açık deniz gemilerine nakli gerekiyordu.
Ancak, 1683’ten sonra Hoek-van-Holland’ın karşısında taraklama çalışmalarına girişildi ve cezir sırasında Rotterdam’ı denize bağlayan kanalın (Nieuwe Waterweg) 30 km’lik kısmında 10 m’den çok derinlik elde edilebildi.
Ama limanın XIX. yy .ın ikinci yansındaki akıl almaz kalkınmasının sebepleri özellikle İktisadidir: Rotterdam o tarihle hızla gelişmekte olan Rheinland’ın ağzı haline geldi ve dünya deniz üstünlüğünde Londra ile rekabet edebilecek bir güç kazandı.
Limanın zenginliğini sağlayan sermayelerin hepsi milli değildir: Rotterdam bu bakımdan Amsterdam’dan farklıdır.
Üstelik, Hollanda’nın denizaşırı ülkelerle yaptığı ticaretin üçte ikisi Rotterdam’dan geçtiği halde, bugün Avrupa’nın başlıca limanı haline gelen bu limanda hollanda gemileri azınlıktadır.
Limanın komşularına oranla üstünlüğü güçlü bir sanayi art ülkesine, yüksek debili bir ırmak yoluna ve yabancı sermayelere sahip olmasıdır.
Rotterdam’ın liman tesisleri, burada 500 m genişliğinde olan Nieuwe Maaş kıyısında, sağ kıyıdaki birkaç havuzda ve özellikle sol kıyıda birbiri ardına düzenlenmiş havuzlardan meydana gelen büyük suni limanda yayılır.
300 Hektarlık bir alanı kaplayan Waalhaven, 41 şilebin demirlemesine elverişlidir; aşağı kesimdeki üç petrol limanına 39 000 ton taşıyabilen ve su kesimi 11,90 m olan petrol tankerleri girebilir.
Bu su düzlemlerinde gemiler kıyıya yanaşırsa da, çoğu ırmağın ortasında palamarlarla karaya bağlanır ve mallar doğrudan doğruya gemilere veya Ren mavnalarına yüklenir.
1958’den beri Rotterdam belediyesi, liman tesislerinde yeni ve büyük bir genişletmeye girişti: Nieuwe Waterweg’in ağzında Europoort’un inşası, büyük gemilerin (80 0001), özellikle petrol tankerlerinin yanaşmasına imkan verir.
Büyük bir metalürji karmaşası, tersaneler ve kimya sanayii tesisleri, Eurepoort’un bu faaliyetini tamamlayacak, ayrıca bir kanalla, iç ulaşıma bağlantı sağlanacaktır.
Rotterdam özellikle katı yakıtlar, akaryakıtlar, tahıllar, kereste, maden filizleri ithal eder; transit ulaşım, denizden gelen toplam mal tonajınm yüzde 70’idir.
Bununla birlikte liman faal bir sanayi merkezidir (kimya sanayii; tersaneler; besin sanayii, çelik fabrikası; çeşitli metalürji, cam fabrikası, inşaat malzemesi, kauçuk v.b.).
1940’ta Rotterdam şehrinin büyük kısmı sistemli bir şekilde yerle bir edildi.
Ondan sonra ticaret ve maliye merkezi, yeniden inşa edildi.
Coolsingel boyunca büyük binalar, ticari veya İdari yapılar, bankalar, şirket merkezleri uzanır; çizgilerin ciddiliği, perspektivler, ışıkların dağılımı Avrupa’da eşine rastlanmayan bir mimari bütün meydana getirir.
Merkezde ırmak kenarındaki «Park» ve hayvanat bahçesi gibi geniş yeşil sahalarla ayrılan polder mahalleleri uzanır.
Merkez garının ve şehri kuzeydoğudan kuşatan bahçelerin kuzeyinde geniş caddeler, üst ve alt geçitli yol kavşakları, Meuse’ün altından geçen kara yolu tüneli sayesinde trafik ferahlamıştır.
Parkın batısında Delfshaven’de, eskiden kalma, alavere havuzlan, döner köprüler, gemi ve mavnalar, dar sokaklar ve tek veya iki katlı evler, «geleceğin şehri Rotterdam»a biraz eski bir hava verir.
Sol kıyıda geniş sanayi semtleriyle liman ve daha ötede ağaçlandırılmış geniş caddeleriyle mesken siteleri uzanır.
Anıtların çoğu ikinci Dünya’ savaşında yıkılmıştır.
Hayvanat bahçesi Avrupa’nın en iyilerinden biridir. Boymans müzesi önemli bir taş basmalar koleksiyonunu, Hieronymus Bosch’un ve Hollanda altın çağ resim ustalarının eserlerini kapsar.
Rotterdam Tarihi
Rotterdam, IX. yy.da henüz bir köydü. XII. yy.da bir ş3to inşa edildi ve şehir ilk imtiyazları oldıikça geç bir tarihte (1299-1340) aldı, Avusturyalı Maximilian tarafından kuşatıldı (1489) ve Ispanyollar tarafından yağmalandı (1572).
Bununla birlikte İspanya ile savaştan sonra Escaut’nun kapatılması, Anvers’ten göçmen akını (1585), Hollanda Hindistan şirketlerinin kurulması, serüvenci İngiliz tacirlerinin limanı geçici olarak antrepo gibi kullanmalarıdır.
Tersanelerin faaliyeti, Rotterdam’ın trafiğini büyük ölçüde geliştirdi.
XVII. yy.da Birleşik Eyaletlerin ikinci şehri haline geldi ve sanayi gelişti (kumaş).
XVIII. yy.da şehir nispeten geriledi ve Kıta ablukasıyla kanalın kumla dolmasından çok zarar görerek önemini Anvers’e kaptırdı.
Bu gerileme XIX. yy.da kumullar arasında suni Nieuwe-Waterweg kanalının açılmasına kadar sürdü; o tarihten sonra Rotterdam hızla gelişerek dünya çapında önemli bir liman haline geldi.