Rumeli Kazaskeri | Osmanlı Tarihi Bilgileri |
Osmanlıda rumeli kazaskeri nedir,Osmanlıda rumeli kazaskeri,Rumeli kazaskeri görevleri,Rumeli kazaskerinin görevleri nelerdir,Rumeli kazasker ne demek,Rumeli Kazaskeri ,Osmanlı ilmiye sınıfının, şer’i ye hukuki hükümlerini veren en yüksek iki görevlisinden biri. (Sadr-ı Rum da denir.) Rumeli bölgesi ve adalardaki işlere bakardı.
Buralardaki kadıların amiri durumundaydı.
Rumeli kazaskeri, paye ve derece bakımından Anadolu kazaskerinden üstündü.
Rumeli kazaskerliğine mevleviyet’lerden yükselinirdi.
İstanbul kadısı terfi ederek Anadolu kazaskeri, Rumeli kazaskeri terfi ederek şeyhülislam olurdu.
Rumeli kazaskerliği yapmış olanların en kıdemlisine reisülulema denirdi.
Bu unvan İlmi kudreti değil kıdemi gösterir.
Rumeli kazaskeri Anadolu kazaskeriyle Divanı Hümayunun esas azasındandı.
Veziriazamın solunda otururdu.
Divanda, kendi kazaskerlik bölgesine ait davalara bakardı.
Teşrifatta XVI. yy. sonlarına kadar beylerbeyinden sonra gelirdi.
1579’dan itibaren teşrifatta onların önüne geçti.
Padişah sefere gittiği zaman o da katılırdı.
Sefere gitmediği zamanlar, bu görevi ordu kazaskeri yüklenirdi.
Sadrazam kazaskerin baktığı davalarda verdiği kararların doğruluğundan şüphe ederse ve kazaskerin tarafsız olmadığı ileri sürülürse davayı eski bir kazaskere havale ederdi.
Haftanın belirli günlerinde konağında divan kurar, kendine gönderilen davalara bakmaya orada devam ederdi.
Şeriatçı, tezkireci, ruznamçeci, matlapçı, tatbikçi ve mektupçu denilen yardımcıları vardı.
Ayrıca kadı ve müderris tayinleriyle yakından uğraşırdı.
150 Akçeye kadar olan müderisliklere ve mevleviyetten aşağı kadılıklara tayin yapmak ve görevden almak hakkı vardı.
Daha büyük kadılıklara tayin için sadrazama danışırdı.
Resmi işlemleri yürütürken, bu işlemlerin kaydedildiği çeşitli defterler tutulurdu: akdiye defteri (kadı defteri), zaptı mülazemei defteri (mülazımların tayinleriyle ilgili defter), tarik defteri (tayin ve nakil değişikliklerinin yazıldığı defter), Rumeli kazaskerliği defteri v.d. Rumeli kazaskeri şer’i gelirden 500 akçe gündelik alırdı, sonra hazineden maaş bağlandı.
Yaptığı tayinlerden alınan berat resminin yarısı da kendisine aitti.
Ayrıca Rumeli ve Adalar’daki kısmeti askeriyeden (askeri sınıftan ölenlerin terekesiyle ilgili) önemli bir miktar para alırdı.
Tanzimattan sonra çeşitli gelirleri kaldırılarak arpalık maaşı bağlandı.
XIX. yy.da meydana gelen Osmanlı kabinesine şeyhülislam alındığı için rumeli kazaskerinin önemi azaldı.
Rumeli kazaskeri defteri
Rumeli kazaskerliğinde, resmi işlemlerle ilgili olarak tutulan defterlerden biri.
Rumeli kazaskerinin görev bölgesinde bulunan bütün kadılar, derecelerine göre, bu deftere kayıtlıydı.
Nahiye, kaza, sancak kadılarının tayin, azil ve terfileri, defterdeki kayıtlara göre yapılırdı.
Rumeli’deki kadılıklar dokuz dereceye göre düzenlenmişti.
Rumeli kazaskeri defterinde kayıtlı olanlar, anadolu kadılıklarına geçemezlerdi.
Rumeli kazaskerliği payesi
Rumeli kazaskerlik makamının karşılığı olan rütbeydi.
Paye sahibi bu kazaskerliğin görevlerini yerine getirmez, sadece unvan olarak kullanırdı.
Paye sahibi teşrifatta Rumeli kazaskerinin sahip olduğu hak ve imtiyazlara sahipti.
Kazaskerlik makamına yükselmek için, bir yıl önce onun payesi verilir, sonra o makama getirilirdi.
Böylece Rumeli kazaskerliği payesi sahibi, Rumeli kazaskerliğine namzet sayılır ve bir bekleme devresinde bulunurdu.
Anadolu kazaskerliğinden alınmış olanlara Rumeli payesi verilirdi.