Şahsi İrtifak Hakkı Nedir,Çeşitleri | Genel Hukuk Bilgisi |

Şahsi İrtifak Hakkı Nedir,Kişiye bağlı olan sınırlı ve ayni haklardır.

Bu haktan yalnız lehine kurulan kimse belirli bir süre veya hayatı boyunca yararlanır.

Şahsi irtifaklar, kişinin ölmesiyle sona erer.

Miras yoluyla mirasçılara geçmez ve başkasına devredilemez.

Ancak bu devredilememe, hak yönündendir.

Belirli bazı şahsî irtifak haklarında, hakkın kendisi değil de, hakkın kullanılmasının başkasına devredilmesi mümkündür.

Mesela, şahsî irtifaklardan olan intifa hakkının kullanılması başkasına devredilebilir.

Buna karşılık yine şahsi irtifak haklarından olan sükna hakkının kullanılmasının devredilmesi de mümkün değildir.

Bunun yanında şahsi irtifak haklarının bağımsız ve sürekli haklar olarak kullanılmaları da mümkündür.

İnşaat hakkı ile kaynak hakkı, buna örnek olarak gösterilebilir.

Bu şekilde kurulan şahsi irtifaklar, aksi kararlaştırılmadıkça, başkasına geçebilir.

Şahsi irtifak hakkı, hak sahibine, söz konusu şeyden yararlanma ve onu kullanma hakkı verir.

İrtifak Hakkı Çeşitleri

Şahsi irtifaklar yanında, karma irtifak adı verilen başka bir irtifak türü vardır; bu tip irtifaklar hem kişi, hem de gayrimenkul lehine kurulabilir.

Bir arsa üzerinde kurulan nişan veya talim hakları bunlara örnek olarak gösterilebilir.

Bu irtifaklar, aksi kararlaştırılmış olmadıkça başkasına devredilemezler.

İdare tarafından yürütülen hizmetlerin araçlarından biri durumundaki ajanlar ve özellikle memurlar, bu durumları sebebiyle idare tarafından kişilere verilen zararlardan dolayı, kural olarak sorumlu tutulmaz.

Zararı doğuran şahsi kusur, hizmetin kuruluşundan, işleyişinden, usul ve icaplarından ileri geliyorsa, bu hizmetleri yürüten ajanların sorumlu tutulmamaları gerekir.

Nitekim Devlet Memurları kanunu da, kişilerin, kamu hukukuna tabi görevlerle ilgili olarak uğradıkları zararlardan ötürü, bu görevleri yerine getiren personel aleyhine değil, ilgili kurum aleyhine dava açabileceklerini belirtir.

Personel, fiili görevin yerine getirilmesi sınırlarını aşmışsa, mesela kasıtlı bir hareketi, suçu veya ağır bir ihmali varsa, bu takdirde zarar görenin yalnız kişi aleyhine adliye mahkemesinde dava açma imkanı vardır.

Şahsî kusurun bulunması, hizmet kusuru sebebiyle idarenin sorumlu tutulmasına engel değildir.

İdare asıl sorumlu olarak zararın tamamını karşıladıktan sonra, genel esaslar uyarınca kusurlu ajanına, kusuru oranında rücu edebilir.

Evlenme sonucu karı ve koca mal rejimi olarak mal birliğini kabul edebilirler.

Bu rejimin kabul edilmesi halinde kan ve kocaya ait olan ve birliğe dahil edilen mallara şahsi mal adı verilir.

Şahsi mallar dört türlü olabilir

1. evlenmenin yapılması sırasında eşlere ait olan mallar.

2. evlenme sırasında eşlerin miras yoluyla veya ivazsız olarak elde ettikleri mallar.

3. evliliğin devamı sırasında eşlerden birine ait olan herhangi bir malın yerine gelen şeyler (mesela kadına ait dikiş makinesinin satılıp parası ile bir radyonun alınması halinde, radyo dikiş makinesinin yerini alır ve kadının şahsi malı olur).

4. şahsi mallara ait bir şeyin satılmasından elde edilen para.

Bu satımdan elde edilen semen fazlalığı da yine şahsi mal kime aitse onun olur.

Şahsi malların mülkiyeti, mal kime aitse onda kalır.

Ancak mal birliğinde, idare ve intifada birlik bulunduğu için bu mallar koca tarafından idare edilir ve bunlardan elde edilen intifa da kocaya ait olur.

Yani malın medeni ve doğal semereleri kocanındır.

Bu idare ve intifa yetkisi yalnız evliliğin olağan ihtiyaçları yönündendir.

Olağan durumları aşan harcamalar için, kocanın karısının iznini alması gerekir.

Mal rejiminin tasfiyesi halinde, mallarda meydana gelmiş olan artmanın 2/3’ü kocaya, 1/3’ü de karı veya onun füruuna verilir.