Şanizade Ataullah Efendi Kimdir,Hayatı,Eserleri
Şanizade Ataullah Efendi Hayatı, Şanizade Ataullah Efendi İlgili Bilgiler, Şanizade Ataullah Efendi Tarihi,Şanizade Ataullah Efendi Kimdir Türk bilgini (İstanbul 1771-Tire 1826).
Dedesi tarakçı olduğu için, bu anlama gelen Şanizade lakabını aldı.
Süleymaniye medresesinde tıp, Mühendishane’de matematik, astronomi ve astroloji okudu.
Şanizade Ataullah Efendi Hayatı
1785’te, müderris oldu. Mütercim Ayıntablı Âsim Efendinin yerine vakanüvis oldu.
Mahmud Il’nin emriyle 1808 vekayiinin sonlarından itibaren, tarihini yazmaya başladı.
Devrinin en değerli tabibi olduğu halde, Hekimbaşı Behçet Efendiyi himaye eden meşhur devlet adamı Halet Efendinin, Padişah üzerindeki baskısı dolayısıyla bir türlü hekimbaşılığa getirilemedi.
Hattâ vakanüvislikten de azlettirildi.
Bu sebeple, vekayinamesini 1821 yılı sonuna kadar yazdı, geri kalan beş senelik olayların müsveddelerini yerine vakanüvis olan, Sahaflarşeyhizade Esad Efendiye devretti.
Kendisini çekemeyenler, onun İstanbul’da oturmasını da tehlikeli bulduklarından, bektaşîlik isnadı ile İzmir’in Tire kazasına sürdürdüler (1826).
Arapça, Farsça, Fransızca ve Latince biliyordu.
Selim III ve Mahmud II devirlerinde, ekseriya Ortaköy’de, İsmail Ferruh Efendinin yalısında toplanan Beşiktaş Cemiyet-i İlmiyesi’nin bir üyesi olarak, buraya devam eden gençlere fen dersleri verirdi.
Tıp ve biyoloji ilminden başka cebir, geometri, astronomi ve astrolojide de üstat idi.
Deniz ve kara coğrafyasına, sahra ve kale tahkimatına, deniz harplerine dair de birçok kitap tercüme etti.
Batıda, tıbba dair yeni çıkan ıstılahları, dilimize getirdi.
İlmî çalışmaları yanında, musikiye, resme ve hatta da önem veren bir sanatçıydı.
Şiirde Atâ mahlasını kullanıyordu.
Bir nüsha yazma Divançe’si, İstanbul Üniversitesi kütüphanesinde bulunmaktadır.
Şanizade Ataullah Efendi Eserleri
- Tarih-i Şanîzade (Şanizade Tarihi I-IV cilt, çeşitli baskıları var)
- Kavanin-ül-Asakir-il-Cihadiye (Savaş Askerlerinin Kanunları, İstanbul 1819)
- Tanzim-i Piya-degân ve Süvariyan (Piyade ve Süvarilerin Düzenlenmesi)
- Miyâr-ül-Etibbâ (Doktorların ölçüsü, İstanbul 1819)
- Mirat-ül-Ebdân fî Teşrih-il-A’za-il-însan (Anatomi, İstanbul 1819)
- Kavanîn-i Cerrahin (Cerrahların Kanunları
- Mısır, Bulak 1828); tstılahat-ı Etibbâ (Doktorların Terimleri)
- Miifredqt-ı Eczay-ı Tıbbiye (İlâçların İlkel Maddeleri)
- Mürekkebat-ı Eczây-ı Tıbbiye (ilâçların Bileşimleri)
- Usul-i Hisab (Matematik); Usul-i Hendese (Geometri)
- Ta’rifât-ı Sevâhil-i Derya (Deniz Kıyılarının Anlatımı)
- Kavanin-i Asakir-i Cihadye (Savaş Askerlerinin Kanunları, İstanbul 1815).