Şehrayin Nedir,Ne Demek | Ansiklopedik Bilgi |

Şehrayin Nedir,Ne Demek,Bir olayı kutlama amacıyla şehrin belli yerlerini ışıklandırarak yapılan şenlik, donanma.

Eski Mısırlılarda, özellikle Firavunlar çağında, Babil ve Sümerlerde dini amaçla şehrayin yapılırdı.

Gece ışıldaklarla tören düzenleme, tapınakların çevresinde şiirler, şarkılar okuyarak dolanma geleneği eski Anadolu’da, özellikle Hititlerde, onlardan sonra Lydia, Frigya, Bergama devletlerinde de vardı.

Daha sonraki çağlarda bağbozumu sırasında yapılan Dionysos törenlerinde, Traklardaki Orpheus törenlerinde geceleri şehrayin düzenleme, yağlar yakarak tapınakları aydınlatma geleneği yaygındı.

M.ö. VI. yy.da Atina’da, daha sonra Roma’da düzenlendi.

Bunlar bazı büyük savaşların yıldönümlerinde tanrılar adına düzenlenirdi.

İran’da ateşe tapanlar, Hintliler, Çinliler gene din törenleri yapar, geceleri ateşler yakar, şehrin belli yerlerini aydınlatır, dini şarkılar okur, şehrayin düzenlerlerdi.

İslam ülkelerine şehrayin, eski İran’da ateşe tapanlardan geçti.

Uzun süre ateşe tapan İranlıların yönetimi altında kalan islam ülkeleri, bu geleneği benimseyerek, her yılın belli gecelerinde şehrayin düzenlemeye başladılar.

İslam ülkelerinde islam dininin doğuşundan sonra yapılmaya başlanan şehrayin dini ve siyasi amaçla düzenleniyordu.

Dini nitelik taşıyan ilk şehrayin Hz. Muhammed zamanında, onun Mekke’den Medine’ye göç ettiği sırada Medine halkı tarafından düzenlendi.

Gece ışıklar yakarak, İlahiler ve dualar okuyarak Hz. Muhammed’i karşılayan Medinelilerin bu hareketi, sonraki yıllarda bir din töreni niteliğini kazandı.

Dini bayramlarda, bazı kutsal günlerin yıldönümlerinde geceleri camileri, mescitleri, resmi yapıları, yollan ışıklarla donatmak, bazı yüksek yerlerde ateş yakmak bir gelenek oldu.

Daha sonraki çağlarda Emeviler, Abbasiler zamanında şehrayinler düzenlendi; halifelerin konakları ve ibadet yerleri geceleri ışıklandırıldı.

Dualar ve Kur’an’dan sureler okundu.

Osmanlı devletinin ilk ünlü ve büyük şehrayini İstanbul kuşatması sırasında Fatih Sultan Mehmed tarafından yaptırıldı.

Fetihten bir gece evvel surların etrafında ışıklar yakılarak yapılan bu şehrayin tarihlere «mum donanması» adıyla geçti.

Osmanlılar XV. ve XVI. yy.lardan sonra özellikle İstanbul, Edirne ve Bursa’da belirli yıldönümlerinde, cülus törenlerinin yapıldığı günlerin gecesinde, sünnet düğünlerinde, saraylıların (haseki ve cariye) evlenmelerinde şehrayinler düzenlediler.

Bunların dışında tekkelerde de bazı önemli sayılan geceler şehrayinlerin düzenlendiği biliniyor.

Siyasi amaçla düzenlenen şehrayinler, daha çok ordular tarafından yapılırdı.

Bunlar milli bayramlarda, büyük başarıların yıldönümlerinde düzenlenen, fener alayları denen ışıldaklı birliklerin caddelerde düzenli yürüyüşleriyle yapılan şehrayinlerdir.

Bu tür şehrayinler denizde de, savaş gemilerini ışıklandırarak yapılırdı.

Bugün bütün dünya’da, daha çok milli amaçlarla, belli yıldönümlerinde ve bayramlarda şehrayin düzenlenir.