Hakkında Bilgi

Hakkında Bilgi,Ansiklopedik Bilgi

Coğrafya

Sibirya,Tarihi,Özellikleri,İklimi | Coğrafya Bilgileri |

Sibirya Hakkında Bilgi,Sibirya Hakkında Bilgiler,Adının geleneksel anlamıyla Sibirya, kuzeyde Kuzey Buz denizi ile güneyde Kazak eşiğinin kuzey kesimi ve Yukarı Asya’nın dağlık kenarı arasında, Ural dağlarından Büyük Okyanus’a kadar uzanır.

Sibirya Tarihi

SibiryaFakat bazı yazarlar «Sovyet Uzakdoğusu» adı verilen, Büyük Okyanus kıyısındaki bölgeyi Sibirya’dan ayırır.

Sibirya burada en geniş anlamıyla tanımlanacaktır.

Moğol halkları, bölgenin Orta Asya’nın yüksek moğol yaylaları kenarındaki en verimli güney topraklarına yerleşmişlerdi, Ussuri ve Aşağı Amur havzasma küçük kore toplulukları sızmıştı.

Ayrıca Asarktik bölgelerde sayıları yirmi-otuz bini geçmeyen göçebe paleo-arktik halklar (Samoyedler veya Nenetler, Yakutlar, Koryaklar v.b.) dolaşıyordu.

Rusların bölgeye yerleşmesi ancak XVIII. yy.da ve çoğunlukla sürgünler şeklinde başladı.

İlk büyük göç dalgalarından sonra XIX. yy.ın son yıllarında ve XX.yy.ın ilk yıllarında Transsibirya demiryolu yapıldı ve halk güneyde toplanmış olarak kaldı: 60° enlem dairesinin kuzeyinde Sibirya, hemen hemen ıssızdır.

Birinci dünya savaşı sonunda, Sibirya’da sovyet kuvvetleriyle Kolçak kumandasındaki çar taraftan birlikler arasında çarpışmalar oldu.

Leton birliklerinin, avusturya ordusu esirlerinin ve asker kaçaklannın meydana getirdiği çek birliklerinin de katıldığı çar taraftarlarını, müttefikler, Sibirya demiryolunu ve Sibirya’daki müttefik üstlerini (özellikle Vladivostok’u) kontrol altında tutmakla görevlendirmişlerdi.

General Janin yönetiminde bir fransız kuvveti, Kolçak’ın komünistler tarafından idamından sonra bu üslerin Avrupa’ya naklini teşkilâtlandırdı (1920).

İkinci Dünya savaşından sonra Sibirya’nın Amerika kıtasına nispi yakınlığı sebebiyle stratejik önemi arttı.

Sibirya Özellikleri

S.S.C.B. burada büyük hava üsleri, radar şebekeleri ve özellikle Yakutsk, Dikson, Ambarçik ve Çuk-ça yarımadasında (Alaska karşısında) güdümlü mermi atma üsleri kurdu.

Sibiryanın İklimi

İklimler. Sibirya’nın büyük kısmı yüksek enlemlerdedir (60° ile 75° enlem arasında) ve bu durumun etkilerini kara iklimi daha, da artırır.

Orta Sibirya’da «soğuk kutuplarından biri (Verhoyansk ile Oymyakon arasında) yani en düşük hava sıcaklıklarının kaydedildiği bölgelerden biri yer alır: ocak ayı ortalamaları —50°C’ın altındadır ve —65°C ile —68°C’a kadar düşer.

Yazın, Sibirya’nın kuzeyi ve doğusunda temmuz ayı ortalamaları + 15°C’-tan düşüktür ve kıyıda ortalaması + 10°C’ın altında olduğu için «yazı olmayan» bölge adı verilen bölgeleri tundralar kaplar.

Temmuzda + 15°C’lık izoterm yaklaşık olarak kutup dairesini izler. + 20 3°’ın üstündeki ortalamalar ancak Amur’un orta havzasında ortaya çıkar.

Kış sıcaklıkları dağılımında istasyonların Atlas okyanusuna uzaklıkları ağır basar: genellikle ocak ortalamaları Batı Sibirya’da —15° ile 30°C arasında, Orta Sibirya’da ise —30° ile —40°C arasındadır.

Büyük Okyanus ile Ohotsk denizi boyunca uzanan dar bir kesimde —30°C’tan düşük ortalamalara rastlanır.

Fakat Vladivostok’ta 45° enlem dairesinin güneyinde, ocak ortalaması gene 10°C’tan aşağıdır.

Sibirya kurak bir bölgedir; Güney dağlarının kenarlarıyle Büyük Okyanus’un kıyı bölgeleri dışında yılda 550 mm’den az yağış alır: Kamçatka’ya yılda 1 m’den çok yağış (özellikle kar şeklinde) düşer.

Bir yanıt yazın