Singapur Tarihi | Tarih Bilgileri |
Singapur Tarihi XIV. yy.da Cav alı Macapahitler tarafından yıkılan Singapur limanı, sir Stamford Raffles tarafından Doğu Hint Adaları şirketi hesabına Johore sultanından satın alındığında bir balıkçı köyüydü (1819).
Şirket bu tesisini Bengal başkanlığına kattı (1823), sonra 1826’da, Straits Settlements sömürgesinde Malakka ve Penang ile birleştirdi; daha sonra da Penang’ın yerine sömürgenin başkenti haline getirdi.
Büyük Britanya bir kraliyet sömürgesi meydana getirdiğinde (1861) hala Malakka ve Penang ile birleşik olan Singapur’un sir Stamford Raffles’in tanımış olduğu açık liman tüzüğünün devamlı olarak geliştirdiği ticari faaliyeti sayesinde ayrı bir yeri vardı.
Limana göçen birçok çinli kısa süre içinde bölgesel ekonomiyi ele geçirdi ve malezya asıllı halkı nüfus yoğunluğu bakımından aştı.
Ayrıca Singapur Hint okyanusunun ve Büyük Okyanus’un kavşağında bulunmasından (Ingiltere’nin Çin [Honkong], Endonezya ve Japonya’ya doğru deniz menzili) ve çok önemli stratejik konumundan da yarar sağlamaktaydı.
1916’da, Singapur üssü, İngilizlerin isteğiyle Tokyo’ya önemli bilgiler sağlayan bir japon tugayının yönetimine verildi.
1936’da İngilizler adanın tahkimatını büyük ölçüde sağlamlaştırdılar.
8 ve 10 şubat 1942’de Malezya’daki japon kuvvetleri, İngilizlerin Malezya yenilgisinden sonra çekildikleri Singapur’a bir baskın yaptı ve İngiliz kumandanı 13 şubatta 72 000 askeriyle teslim olmak zorunda kaldı.
Japonlar Singapur’u Filipinler’in savunmasında üs olarak kullandılar.
Eylül 1945’te lngilizler adayı tekrar işgal ettiler ve güneydoğu asya japon ordularını burada teslim aldılar.
Nisan 1946’da Singapur, Penang ve Malakka’dan ayrı bir sömürge haline getirildi.
Görüşmeler ve ayaklanmalardan sonra İngiltere kraliçesince onaylanan (1 ağustos 1958) ve 3 haziran 1959’da yürürlüğe giren bir antlaşma ile Singapur devletinin muhtariyeti kabul edildi.
Commonwealth üyesi Singapur, 31 ağustos 1959’da kurulan Malezya federasyonuna iki sebepten katılmadı: Ingiliz hükümetinin, S.E.A.T.O. emrine verdiği deniz üssünün kontrolünü muhafaza arzusu; federasyonda sayılan zaten az olan malezyalıların, Singapur nüfusunda çoğunluğu meydana getiren 1 200 000 komünist veya komünist eğilimli çinlinin ağır basmasından çekinmeleri.
Lee Kuan Yew hükümeti üssün S.E.A.T.O. tarafından kullanılmasına karşı çıkınca ve Singapur’un Malezya birliğine bağlanmasını isteyince Malezya başbakanı Tuanku Abdurrahman, sonunda, deniz üssünün serbestçe kullanılmasını İngilizlere bıraktı (ingiliz-malezya antlaşması, 1961); fakat Singapur’daki çin katkısının Güneydoğu Asya’daki öbür İngiliz topraklarının da federasyona katılmasıyla telafi edilmesini şart koştu
. 1963’te bu katılma, Singapur, Malezya, Sabah (esk. Kuzey Bomeo) ve Saravak’ı biraraya getiren Malaysia federasyonu içinde gerçekleşti.
Fakat iktidara gelmiş olan Lee Kuan Yew, Malaysia Federasyonu parlamentosunda ülkesine umduğu yeri sağlayamadı (milletvekillerinin yüzde 20’si yerine yüzde 10’u).
Ağustos 1965’te Singapur, Malaysia federasyonundan çekildi ve B.M. teşkilatına katılmakla birlikte tekrar Commonwealth’e girdi.
O tarihten sonra, Lee Kuan Yew, pazarlarını çoğaltarak ve bir sanayileşme programını başlatarak Singapur’un ticari durumunu muhafaza etmeye uğraştı.
Hem Çin ile, hem de S.S.C.B. ve Batı ile ticaret anlaşmaları tekliflerini artırdı; komünist ‘ayaklanma teşebbüslerini bastırarak (ağustos 1965) ve A.B.D.’nin İngiliz deniz üssünden yararlanmasını reddederek tarafsız bir siyaset uygulamağa çalıştı.
İngiltere, 1968’de ülkeden çekilerek Singapur’daki tersanesini Singapur hükümetine devretti; çekilme, 1971’de tamamlandı (Canberra [1969] ve Londra [1971] konferanslarında bunun uzakdoğu savunmasında yaratacağı meseleler ele alındı).
Yusuf bin İshak ölünce (kasım 1970) yerine Benjamin Sheares ülkenin ikinci cumhurbaşkanı oldu (aralık 1970).
Eylül 1972 genel seçimlerini (meclisteki 65 sandalyenin tümünü alarak) yeniden Lee Kuan Yew’in partisi (Peoples Action party Halk Hareket partisi) kazandı.
1990 yılına kadar sürdürdüğü başbakanlık görevinden ayrıldı.
Yerine Goh Chok Tang başbakan oldu.
1991’de yapılan seçimlerin neticesinde Goh Chok Tong tekrar başbakanlığa getirildi.