Hakkında Bilgi

Hakkında Bilgi,Ansiklopedik Bilgi

Coğrafya

Sisam Adası,Tarihi,Eserleri | Coğrafya Bilgileri |

Sisam Adası Hakkında Bilgi,yun.Samos, Ege denizinde yunan adası, Türkiye kıyıları yakınında; 502 km2;32 000 nüf. Batısı dağlık olan ve yükseltisi Kerkereus (yaygın şekliyle Kerki) dağında 1 836 m’yi bulan adanın güney ve doğu ovalarında tarım verimlidir: bağcılık, turunçgiller, tütün, pamuk. Pythagoras burada doğdu.

Sisam Adası Tarihçesi

Sisam AdasıArgos’lu Hera kültünün merkezi olan ada kısa süre sonra İon birliğine katıldı; M.ö. VII. yy.dan sonra, deniz ticaretinde ve sömürgecilikte önemli rol oynamaya başladı; kolonları Marmara denizi (Propontis) kıyılarına ve Amorgos ile Semendirek’e (Samothrake) yerleştiler.

Sisamlılar gemi yapımında çok ustaydılar; dokuma, çömlek (heykel biçimli şişeler, kızıl çömlekler) »ve tunç işçilerinin imalatını Mısır’dan (arada bir tesisleri [Naukratis] vardı) Uzakbatı’ya (Sicilya, Campania, İberia) uzanan geniş bir alana satıyorlardı.

Erken bir tarihte Miletos Sisam’ın doğu kıyılarındaki üstünlüğüne son verdi.

Ama Sisam bir ada olması sayesinde Perslerin hücumlarından korundu.

Uzun süre bir toprak sahipleri oligarşisinin (Geomoros’lar) hakimiyetine, sonra da Polykerates’in zorba krallığına (VI. yy.) boyun eğen Sisamlılar büyük ölçüde zenginleştiler.

Zorba kral şehri güzelleştirdiği ve deniz üstünlüğünü sağladığı sırada, şehirden kovulanlar yeni koloniler (Dikaiarkheia [Pozzuoli]) kurdular. Ama Sisam Perslerin eline geçti, ionia ayaklanmasına katıldı ve M.ö. 479’da kurtuldu (Mykale).

Geomoros’lar iktidarı tekrar ele geçirdiler ve ada Atina konfederasyonuna katıldı; M.ö. 440’ta Atina’ya karşı ayaklanan ama başarı sağlayamayan ada Antalkidas barışıyla (M.ö. 387) tekrar Perslere geçti.

Helenistik devirde adaya Mısır, Suriye ve Bergama garnizonları yerleşti.

M.ö. 133’te Romalılar tarafından alınan Sisam, Augustus’tan Vespasianus’a kadar bağımsız yaşadı.

Ada, Ortaçağda Arapların saldırısına uğradı (889).

Arapların eline geçti (911). X. yy. ortalarında adayı ele geçiren Bizanslılar, Arapları adadan çıkardılar.

Selçuklu Türkleri Anadolu’ya yerleştikten sonra Sisam’a türk saldırıları başladı.

İzmir beyi Çaka, kuvvetli bir donanma ile adayı ele geçirdi (1090), XIV. yy.da Aydınoğlu Umur Bey, Sisam’a saldırdı fakat alamadı. Bu yüzyılın sonlarına doğru ada Cenevizlilerin hakimiyetine girdi.

Sisam, Fatih Sultan Mehmed zamanında osmanlı kuvvetleri tarafından ele geçirildi (1479), XVIII. yy.da Venedik – Osmanlı savaşları sırasında ada, birkaç kere Venediklilerin eline geçti.

Daha sonra rus donanması tarafından işgal edildi (1771).

Mora’da rum isyanı başladığı sırada Sisamlılar da ayaklandılar.

Sakız’a asker çıkararak Türkleri kalede kuşattılar (1822); fakat kaptanıderya Nasuhzade Ali Paşanın yardıma gelmesi üzerine kuşatmayı kaldırarak kaçtılar.

Bu olaydan sonra İngiltere, Fransa ve Rusya’nın baskısıyla Türkler, adaya muhtariyet vermek zorunda kaldılar.

1832’de çıkan fermanla Sisam adası’nın yönetimi bir rum ortodoks prensine verildi ve adada Yunanistan krallığının yasaları uygulanmaya başlandı.

1833’te Stefanos Bogorides, Sisam prensi tayin edildi. Stefanos. kendisine vekil olarak Gabriel Krestoviç’i seçti.

Bu yöneticilerden memnun olmayan halk ayaklandı.

Osmanlı kuvvetleri adaya çıkarak isyanı bastırdı.

Bunlardan 150’si muhafız olarak Sisam’da kaldı.

Balkan savaşına son veren Londra antlaşmasında ada, Yunaistan’a bırakıldı.

İkinci Dünya savaşı sırasında Almanlar tarafından işgal edildi.

Savaştan sonra tekrar Yunanistan’a verildi.

Sisam Adası Tarihi Eserler

Arkeoloji. Sisam’daki Hera tapınağının yıkıntıları daha eski bir tapınağın (1902-1903’te kazıldı) kalıntıları üzerindedir.

Bu eski tapınağı Roikos ve Theodoros’un yaptıkları sanılır.

Tüften yapılmış olan tapınak sonraki tapmaktan üçte bir daha küçüktü.

M.ö. XVI. yy.da yandı. Yenisi (55 X 109 m) kısa süre sonra yapılmaya başlandı ama bitirilemedi.

Hera tapınağında M.ö. VI.yy. ortası ionia heykelciliğinin en güzel örneği olan Samos Hera’sı bulundu.

Bir yanıt yazın