Siyanik Asit Nedir,Özellikleri

Siyanik Asit,(fr. cyanigue). Kim. Fülminik asidin izomeri olan bir asit için kullanılır.

Yapısı göz önünde bulundurulursa izosiyanik asit demek daha yerinde olur.

İzosiyanik asit, 0°C’ın üstünde kararsız olan, uçucu ve renksiz bir sıvıdır.

Polimeri olan siyanürik asidin ısıtılması ve meydana gelen buharların bir balon içinde soğutularak yoğunlaştırılmasından elde edilir.

Kolayca siyamelit halinde polimerleşir; siyamelit porselene benzeyen ve yeniden damıtıldığında polimerliğini kaybeden çözünmez bir maddedir.

İzosiyanik asit, 0~C—N — H formülüyle gösterilir.

Alkoller üzerine etkiyerek alofanatlar verir.

İzosiyanik asidin bir alkol üzerine etkimesiyle meydana gelmeyen ve siyanik asit ile alkol halinde hidrolize uğramayan, sözde esterleri ve tuzları vardır; bunlara «ester» değil de «türev» demek daha uygundur.

Maden siyanatlar veya izosiyanatlar.

En yaygını potasyum siyanat’tır KNCO ve potasyum demir II siyanür ile manganez dioksit karışımının eritilmesinden elde edilir.

Tuz, alkolle çıkarılır.

Soğuk suda eriyen, kaynar halde amonyak ve potasyum karbonat vererek ayrışan beyaz, billursu bir maddedir.

Alkalilerle ısıtıldığında siyanamit ile karbonatlar verir.

Çift ayrışmayla, bütün izosiyanatların elde edilmesini sağlar.

İzosiyanik türevler

Genel formülü 0–C =N — R olan bu maddeler alkil iyodürlerin gümüş izosiyanata etkimesiyle elde edilir.

Keskin kokulu, göz yaşartıcı sıvılardır.

Uzun sürede siyanüratlar halinde polimerleşir, asitler veya alkaliler etkisiyle amin ve karbon dioksit halinde ikiye ayrışır, ornatılmış üreler vererek amonyağı bağlarlar.

Formülü 0 = C=N — CH3 olan metil izosiyanat 44°C’ta kaynar; O—C-=H—C2H5 formülündeki etil izosiyanat 60°C’ta kaynar.

O—C=H — CoH5 formülündeki fenil izosiyanat alkollere etkiyerek fenilüretanlar’ın hazırlanmasında kullanılır.