Somat Nedir? Somat Ne Demek?
Somat Nedir, Somat Ne Demek, (ar. simâf’tan), Tasav. Mevlevi ve bektaşîlerde sofra.
Somat gülbangi, somat üzerinde yemek yendikten sonra okunan özel dua. (Bu gülbang daha çok mevlevi tekkelerinde çekilirdi. Arapça, farsça ve türkçe karışımı bir dua olan gülbangda Tann’ya şükredilir, Mevlana, Şems ve Ali’nin adları saygıyla anılırdı.)
Çok defa meşinden veya bezden yapılan somat’ın çevresinde toplanılır ve bağdaş kurularak oturulurdu. Somat, yalnız üzerinde yemek yeneceği zamanlar açılır, yemek bittikten sonra toplanırdı.
Üç türlü somat vardı: birincisi meşinden yapılmıştı ve yuvarlaktı; çevresinde bir zincirin geçtiği halkalar bulunurdu. Yemek bitince zincir çekilir, somat bir torba biçimine girerdi.
Bunu daha çok gezici dervişler kullanırdı. İkincisi tekkelerde kullanılan somattı. üçüncüsüne elifi somat denirdi ve 70 sm eninde, şerit biçimindeydi. Somat, mevleviler ve bektaşîlerce kutsal sayıldığından ona karşı saygı göstermek bir gelenekti. Somat, saygıyle açılır, gene saygıyla toplanırdı.