Sone Nedir,Özellikleri Nelerdir | Kültür,Sanat |
Sone hakkında bilgi,Sone Nedir ve Özellikleri Nelerdir,Genellikle lirik nitelikte İtalyan şiir türü.
Başlangıçta, sone’nin birinci bölümü, ab, ab, ab, ab, şeklinde kafiyelenmiş on bir hecelik sekiz mısradan, ikinci bölümü ise ede, ede şeklinde kafiyeli iki üçlükten meydana gelirdi.
Bu kafiye düzeni şiire ahenkli bir yapı kazandırıyordu. Ritim, ikinci bölümde değişirdi. İlk sone yazarı
XIII.yy. başlarında yaşamış İtalyan iacopo da Lentino’dur.
Bu şairin, lirik şiirin birinci kısmına, sicilya aşk şarkılarının (strambotto) ölçüsünü uyguladığı sanılır; buna karşılık üçer mısralık iki bendin halk şiirinde benzerine rastlanmaz.
Bununla beraber ritim ve müzik açısından sonenin biçimi canzone’nin bendini andırır.
Başlangıçta rastlanan bu şema çok geçmeden değişikliğe uğradı: XIII. yy. sonuna doğru birinci bölümün kafiye düzeni abba, abba şeklini aldı ve beyit biçiminden sıyrılarak iki dörtlüğe dönüştü, üçlükler ise
XIV.yy. boyunca cdc, dcd, biçimini muhafaza etti.
Hepsi de bir beyitle son bulan öbür üç mısralık semalar (cdd, dcc; cdd, cdd; cdc, cdd; ede, dee) İtalya’da az kullanılmasına karşılık öbür avrupa edebiyatlarının gelişiminde önemli rol oynadı.
Sone XVI. yy. sonuna kadar aşk şiirlerinde en çok kullanılan nazım şekli oldu ve İtalya dışında da yaygınlaştı.
Fransa’da, C. Marot’nun verdiği şekliyle benimsendi: 3 dörtlük ve 1 beyit (çoğunlukla ikinci ile üçüncü dörtlük arasında, bazen ise sonda yer alırdı).
İngiltere’de T. Wyatt iki üçlüyü atarak yerine bir dörtlü ile bir beyit koydu.
En ünlü sone şairleri arasında, Ispanya’da Boscan ve Garcilosa, İtalya’da Cavalcanti, Dante, Petrarca, Foscolo, Carducci, Fransa’da Ronsard, Du Bellay, Boudelaire, Heredia, Mallarme, İngiltere’de Shakespeare, Almanya’da da Goethe ve Rilke’yi saymak gerekir.
Türk edebiyatında Tevfik Fikret, Cahit Sıtkı Tarancı gibi şairler de soneler yazmışlardır.