Straits Settlements
Straits Settlements 1867’de kurulan eski İngiliz sömürgesi; 1785’te Doğu Hindistan kumpanyası tarafından satın alınan Penang adasındaki Penang şehrini (1786’da kuruldu), 1786’da Hollandalılardan ele geçirilen Malaka adası ile şehrini.
Penang yakınında ki Wellesey eyaletini (1798’de Kedah emiri tarafından İngiltere’ye devredildi) ve Raffles tarafından çevredeki küçük adalarla birlikte Johore emîrinden 1819’da satın alı nan Singapur adasını kapsıyordu.
Bu dört bölge, 1867’de, Büyük Britanya imparatorlu ğuna bağlı bir sömürge haline getirildi.
Daha sonra kurulan ve 1874-1888 arasında İngiliz himayesine giren Malaysia federasyonu ile karıştırılmaması gereken Straits Settle ments, Doğu Hindistan kumpanyası tarafın dan yönetildi: merkezi önce Penang, sonra (1837) Singapur idi.
Daha önce bir genel valinin yönetimine girmiş olan Christmas adası (1900), Keeling adaları (1903) ve Labuan adası da (1907) Straits Settlement’a katıldı Genel valinin üçlü yönetimi bir yü rütme ve bir yasama meclisi ile desteklendi.
Bu sömürge, İngiltere’ye her şeyden önce. Uzakdoğu’ya giden yolların ticarî ve stratejik kontrolünü elinde tutmak imkânını veriyordu.
Bundan ötürü, birbirine çok uzak olan bu bölgeler tek bir yönetime bağ landı.
Bununla beraber. XIX yy.dan sonra deniz ürünleri yanında başka gelir kaynak lan da elde ettiler.
Londra hükümeti. Malaysia devletleriyle aralarında coğrafi ve İktisadî dayanışma bulunduğu gerekçesiyle buranın genel valisini yeni sömürgenin yük sek komiserliğine getirdi (1896).
Straits Setlements, böylece, hem çinli göçmenlerin yarımadanın iç kısmına dağılabileceği bir giriş kapısı, hem de malezya kauçuk ve ka layının ihraç edilebileceği bir pazar haline geldi.
İkinci Dünya savaşında büyük zarar gören (Penang’ın düşmesi, aralık 1941.
Singapur’un düşmesi, ocak 1942) Straits Settlements’m statüsünde, savaş sonrasında büyük değişiklikler yapıldı.
Malezya’nın bağımsızlık istemeye hazırlandığını kestiren İngiltere, 1946’dan sonra.
Singanur’öbür kolonilerinden ayırdı, daha sonra stratejik önem taşıyan Keeling (1955) ve Christma’ adasının (1958) yönetimini Avustralya’ya bıraktı.
Penang ve Malaka ise, birer eyalet haline gelerek, öteki eyaletlerle birlikte 31 ağustos 1957’de kurulan Malaysia federasyonuna katıldı.