Sultan Sencer Kimdir,Dönemi,Siyasi Gelişmeleri

Sultan Sencer Kimdir,Büyük Selçuklu hükümdarı (Sincar 1086 – Merv 1157).

Sultan Melikşah’ın oğlu.

Çocukluğu Selçukluların karışıklık devrine rastladığı için öğrenim göremedi; fakat küçük yaşta devlet idaresi üstünde tecrübe sahibi oldu.

Sultan Sencer Dönemi Siyasi Gelişmeleri

Meliklik döneminde kardeşi Muhammed Tapar’ın yanında, Berkyaruk’a karşı mücadele etti.

Ağabeyi Tapar’ın sultanlığı elde etmesinde önemli rolü oldu.

Melik olarak Karahanlıları ve Gaznelileri yendi, onları Selçuklulara bağlı duruma getirdi, imparatorluğun doğu sınırlarını güven altına aldı.

Muhammed Tapar’ın ölümü üzerine (1118) küçük yaşta bulunan oğlu Mahmud, devlet ileri gelenleri tarafından sultanlığa getirildi; fakat Sencer, onun hükümdarlığını tanımadı, Horasan’da sultanlığını ilan etti (1118).

Abbasi halifesi Sencer’in sultanlığını onayladı.

Sencer, tek başına büyük Selçuklu sultanı olabilmek için yeğeni Mahmud ile mücadeleye girişti.

14 Ağustosta Save savaşında yeğenini yenerek imparatorluğa hâkim oldu.

1119’da Mahmud’u, Irak Selçuklularının başına sultan tayin etti; kendisi de en büyük sultan (sultanı azam) unvanını aldı.

Erkek evladı olmadığından yeğeni Sultan Mahmud’u veliaht ve damat yaptı.

İmparatorluğun merkezini eskiden beri kendi hakimiyet bölgesi olan Horasan’a nakletti.

Abbasi halifesi Müsterşid, Selçuklulara devredilmiş olan dünyevî yetkilerini elde etmek için evvelce yapılmış olan anlaşmayı bozdu.

Sencer, halifenin üstüne yeğeni Mahmud’u yollayarak halifeyi yenilgiye uğrattı ve ona asker beslememesini kabul ettirdi.

Mahmud’un ölümü üzerine Irak Selçuklularının başına geçmek için amcası Mesud harekete geçti (1131).

Sencer, kendisine karşı halifeyle anlaşmış olan Mesud’u Dinever savaşında yendi (1132).

Irak Selçuklularının tahtına yeğeni Tuğrul’u getirdi; öteki yeğeni Davud buna karşı çıktı ve Mesud ile birleşerek Tuğrul’u yendi.

Sencer, Tuğrul’u tekrar Irak Selçukluları tahtına çıkardıysa da onun ölümü üzerine, kendisine bağlı olmak şartıyla Mesud’un hakimiyetini kabul etti.

Sultan Sencer bundan sonra imparatorluğunun doğu meseleleriyle uğraşmağa başladı; yıllık vergisini vermeyerek isyan eden Gazne hükümdarı Behram Şahı yendi (1136).

Harizmşah hükümdarı Atsız’ı kendisine bağladı (1141).

Selçuklulara bağlı devletlerden olan Karahanlılara yardım etmek için Karahıtaylara savaş açtı; fakat Katavan’da Karahıtaylara yenildi (1141).

Bu olaydan sonra Harizmşahlar ayaklandı.

Horasan ve Merv’i ele geçirdiler.

Sencer, Harizmşah Atsız’ı yenerek tekrar hakimiyeti altına aldı; fakat Gurlular ile mücadele etmek zorunda kaldı.

Sencer’in eski kudreti zayıfladı.

Belh’te göçebe Oğuzlara yenilerek esir oldu (1153); 3 yıl esirlikten sonra kurtarıldı (1156).

Bundan sonra da kendi kumandanlarının elinde bir çeşit esir hayatı yaşadı.