Vaha Nedir,Nasıl Oluşur | Coğrafya Bilgileri |
Vaha Nedir,Coğrafya,Çöl ortasında, çoğunlukla yüze çıkan yeraltı sularının oluşturduğu bir bitki örtüsüyle kaplı, tarıma ve yerleşmeye elverişli bölge.
Vaha adının Yunancası (oasis), önce Mısırlılar, sonra Herodotos tarafından Nil’in batısında, Libya çölündeki yeşillik kesimlere verildi.
Bugün varlıklarını yalnız derin yeraltı sularının yüze çıkmasına borçlu olan bu ağaçlık ve ekilebilir toprak parçalarına değil, dünyanın her tarafında gerek yeraltı, gerek yerüstü sularının sayesinde yerleşik tarım yapılabilen, çöllerle çevrili yerler için kullanılmaktadır.
Vahalar (başlıcası Mısır’dadır), oldukça yakın dağlardan inen veya bir yeraltı kaynağından gelen suyun varlığına bağlıdır.
Vaha Nasıl Oluşur
Su kumullara veya geçirgen olmayan tabakalara rastlayınca, ya kendiliğinden yeryüzüne çıkar, yahut artezyen kuyuları veya çok uzun borularla (sahada foggaralar) çıkarılır.
Vahalar göllerin dağlık kenarlarında birbirini izler (Sahra’da Vad Gir’de; Rus Türkistan’ında Zerefşan kıyısındaki Semerkand ve Buhara’da) veya çölsü çöküntülerin (Libya çölündeki Mısır vahaları) dağlık kenarında hilâl biçiminde uzanır.
Afrika vahalarında yetişen başlıca ağaç hurma ağacıdır; yüksek yapraklarının gölgesinde çoğunlukla öbür meyve ağaçlan (kayısı, incir, nar v.b.) ve çeşitli bitkiler yetiştirilir.
Firavunların topraklarına katılan Mısır vahaları (bazılarında büyük bağlar vardı), sırasıyla Set gibi ve kültü çok uzaktaki Siva vahasına (Yunanlılar «Amon vahası» derlerdi) kadar yayılan Amon gibi tanrıların himayesine verildi.
Vahada çok ünlü bir kâhin vardı.
Harga’da olduğu gibi, Siva’da da büyük Amon tapınakları iyi korunmuştur.