Yaratici Evrim – Henri Bergson | Kültür,Sanat |

Yaratici Evrim – Henri Bergson (Evolution Creatrice), Henri Bergson’un eseri (1907).

Yazarın bu kitabında ortaya koyduğu evrimciliği Herbert Spencer’inkinden farklıdır.

Bergson, determinizme ve mekanizme karşıdır.

Filozofa göre veri, salt süredir, sezgiyle kavranır ve tutarlı olmayandan yine tutarlı olmayana giden niteliksel bir oluştur; aynı durumlardan geçmez ve daima yeni gerçekler üretir.

Bu, zekâmızın kavramadığı ve içgüdümüzün daha iyi sezdiği bir yönde gelişen dinamik ve önceden kestirilemeyen bir güç, yani hayat atılımı’dır.

Bergson bu görüşten hareket ederek bilimlerin en genel ilkelerini ve özellikle Carnot ilkesini yorumlamaya çalışır. Burada, ruhçu felsefenin formüllerine bir değer kazandıracak aracı bulduğunu sanır.

Böylece, öğretisinin son noktası olan hürriyeti ve aynı zamanda insan ile hayvan, zekâ ile içgüdü, ruh ile beden arasındaki klasik karşıtlıkları korur ve sürdürür.

Bergson’un felsefesinde bu kavramlar yeni ve beklenmedik bir anlam kazanır.