Yusuf Sinanüddin Sinan Paşa Kimdir,Hayatı | Biyografi |
Yusuf Sinanüddin Sinan Paşa Türk matematikçisi (Bursa 1437 – İstanbul 1485).
Fatih Sultan Mehmed zamanı bilginlerinden ve İstanbul’un ilk kadısı olan Hızır Bey’in oğlu.
Medresede okudu.
Müderrislik ve kadılık görevlerinde bulundu, özellikle matematik ve astronomiye ilgi duyan Sinan, kendinden önce gelen bilginlerin riyaziye ve heyet (astronomi) konularındaki eserlerini inceledi.
Tabiat bilimlerine olan ilgisi, birtakım olayları din dışı görüşlerle açıklamaya kalkması din ulemasının ve onların etkisiyle Fatih Sultan Mehmed’in öfkesini üstüne çekti.
Bu yüzden bir ara hapsedildi.
Kendisini tutan bilginlerin direnişi karşısında hapisten çıkarılarak Sivrihisar’a müderrislik ve kadılık göreviyle sürüldü.
Dinle bağdaşmayan düşünceleri yüzünden deli olduğu ileri sürülerek gözetim altına alınmak istendi.
Bir süre vezirlik de yaptı.
Sinan Paşa, astronomi, hendese gibi konularda çağına göre ileri sayılan çalışmalar yaptı, önce Çağminî’nin heyetle ilgili risalesini yorumladı.
Üçgenler konusunda incelemeler yaptı.
Açılarla ilgili yorumlar getirdi.
Bu çalışmalarını Bayezid II çağında da sürdürdü.
Başta Ali Kuşçu olmak üzere çağının ünlü bilginleriyle bilimsel tartışmalara girişti.
Bir üçgenin iki kenarının açılmasıyla ortaya çıkan açıların durumunu inceleyen bir risale yazdı.
Sinan Paşa, zamanının geleneğine uyarak bilim alanındaki çalışmalarını arapça risalelerle açıkladı.
Matematik ve astronomi alanında olduğu gibi edebiyatla da yakın ilgisi vardı.
Daha çok şiirli nesir yazılarıyla ün yaptı.
Bu tür yazılarının toplandığı Tazarruname adlı eseri çağının dilini yansıtması ve edebiyat tarihi bakımından önemlidir.
Dili içinde arapça, farsça kelimelerin bulunmasına rağmen akıcı, söyleyişi içten ve kolaydır.
Duygularını yapmacıklara, kelime oyunlarına kapılmadan olduğu gibi ortaya koyar.
Türkçe nesir dilinin gelişmesinde önemli belgelerden biri olan Tazarruname’si kendinden sonra birçok osmanlı yazarları tarafından taklit edildi.
Fakat hiç biri Sinan Paşanın gösterdiği başarıya ulaşamadı.
Astronomi ve matematikle ilgili arapça küçük risaleleri dışmda en önemli eseri Tazarruname’dir (Yakarış Kitabı) [İstanbul 1972].