Zeus Kimdir,Efsanesi,Hikayesi | Yunan Mitolojisi |

Zeus hakkında bilgi,Zeus Kimdir,Eski Yunan tanrısı. Roma tanrısı Jüpiter ile bir tutulan Zeus M.Ö. 2000’e doğru Yunanistan’ı istila eden Akalarm getirdikleri bir tanrı.

Bütün helen halklarında geçerli olan kültü, kaynağını muhtemelen Girit, Dodone veya Arkadia’dan (Lykaion dağı) alır.

Zeus Efsanesi

İlk Zeus’un, fiziksel tabiatın ve atmosfer olaylarının sembolü olduğu sanılır.

En yüce tanrı olan Zeus’a, tapınıldığı yere göre değişen birçok unvan verildi.

Bir güneş tanrısı olmadığı halde, çoğu zaman gökyüzünün ve parlaklığının onda kişileştiği görülür.

Zeus, daha çok, yağmur, rüzgâr ve yıldırımın sembolüdür.

Atinalılar, yağmurdan hep Zeus’u sorumlu tutarlardı.

Öte yandan, yıldırım tanrısı olduğu için, şimşeklerin çakıp söndüğü ıssız doruklarda da (İthome, Lykaion, Taugetos, Hymettos, Pelion, Athos, Pangaios, İde, Olympos dağları) tapınıları bir tanrıdır.

Dört unsur (su, ateş, hava, toprak) tanrısı olan Zeus’tan denizciler, tıpkı Possetdon’dan korktukları gibi korkarlardı.

Evrenin Kronos’tan sonra gelen efendisi olduğu için, yeraltı dünyası da onun yabancısı değildir ve çoğu zaman, «başka bir Zeus» sayılan Hades ile karıştırıldığı olur.

Aileleri, Atina fratrilerini. siyasi meclisleri, siteleri (Zeus Polieus) ve helen topluluğunu (Zeus Panellenios) koruyan Zeus, insan topluluklarının koruyucu tanrısıdır.

Ayrıca, güç durumdaki savaşçılara yardım eden ve savaşlar kazandıran kurtarıcı tanrıdır (Soteer).

Bütün bunlardan başka Zeus, bir adalet tanrısıdır: bazen «iyiliksever» (Meilikhios) adıyla de anılır ve pişmanlık duyan günahkârlar ona yakanırlar.

Fakat Zeus, suçluları ve (şeflerini mahkûm eden eski demokrasiler gibi) tehlikeli olabilecek şekilde sivrilen kahramanlan (Prometheus) cezalandırır.

Yani hemen hemen evrensel bir tanrıdır: Homeros, Zeus’a «insanların ve tanrıların babası» adını verir.

Zeus, mutlak olarak her şeye kadir değildir; kaderin kanunlarına boyun eğer.

Bununla birlikte. Helenistik devirde ve Roma devrinde, kendisiyle bir tutulan tanrılarda (Jüpiter ve Serapis) olduğu gibi Zeus’ta da, filozoflar arasında yaygın olan tektanrıcılık eğilimlerini açıklamaya yetecek her şey bulunur.

Mitolojide ise, Zeus üstüne ayrıntılı bir biyografi düzenlenmiştir.

Kronos bütün çocuklarını parçalayıp yemeye kalkıştığı zaman, Zeus bir mucize eseri elinden kurtuldu.

Girit’e saklandı ve keçi Amaltheia’nın sütüyle beslendi.

Sonradan, Kronos’u tahttan indirip yerine geçti ve Olympos’a yerleşti; Titanların ve devlerin saldırılarına karşı Ölympos’u savundu.

Kız kardeşi Hera ile evlendi; Hera, çoğu zaman hayvan kılığına bürünüp kadınlan baştan çıkaran ve sayısız maceralara girişen (Alkmene, Danae, Europe, Leda v.d. hikâyeleri) Zeus’u kıskanıyordu.

Zeus’un Yunanistan’da en çok saygı gösterilen tapınağı Dodone’dedir (Epir).

Bu kutsal tapınak, ünlü bir kutsal meşe ormanının gerisinde uzanıyordu, tapınakta selloi (Zeus rahipleri) hizmet ederdi.

Arkadia’da ve Messenia’da ise Zeus’a, Lykaion ve İthome dağlarındaki eski tapınaklarda da saygı gösterilirdi.

Klasik dönemde Zeus’un şerefine düzenlenen şenliklerde oyunlar ve yarışmalar yapılırdı.

Bütün tapınaklar içinde en önemli olan Olympia tapınağında ise, her beş yılda bir Zeus adına oyunlar tertiplenirdi.

Atina’da Akropolis’in güneyinde bir Zeus tapınağı vardı.

Attike’deki şenlikler, özellikle, buphonta (boğa kurban edilmesi), oyunlarla yapılan olympia (Olympia şehrinde) ve diasıa (Dios onuruna) idi.

İkonografi

Başlangıçta Zeus kültü havataşlanna bağlıydı. Cehennem tanrıları devrinde Zeus bazen yılan biçiminde temsil edilirdi. Bundan başka, Zeus’u temsil eden başlıca eserler şunlardır: daidalos sanatının heykeltıraşlık okuluna ait küçük bir tunç heykel (Olympia); yine Olympia’da bulunmuş arkaik bir tunç baş; Korfu alınlığında, devlerle savaşan Zeus; Histiaia’da (Eğriboz) denizde bulunmuş olan ve Zeus’u şimşekler çaktırırken gösteren muhteşem tunç heykel; Dodone’de bunun bir başka örneği olan küçük tunç heykel, Atina Akropolisi’nin arkaik alınlığında, Siphnos’un Definesindeki süskuşağı (Delphoi), Olympia’nın doğu alınlığı, Parthenon’un doğu alınlığı (şekil bugün kaybolmuştur) ve süs kuşağında, Theseion’da, Selinusta (Zeus ve Hera) ve Bologna’daki (Zeus ve Hebe) alçak kabartmalar; üstlerinde Devler Savaşı, Athena’nın doğuşu, Zeus’un Alkmene, Semele veya Danae ile maceralan anlatılan bir boyalı kap. Sakallı ve ihtişamlı Zeus tipi, latinlerin Jüpiter’ine (Otricoli’nin büyük büstü, Vatikan) ilham kaynağı oldu.