Sandalye Nedir,Ne Demek | Ansiklopedik Bilgi |
Sandalye ne demek,Sandalye nedir,Sandalye ne zaman icat edildi,Sandalye ne anlama gelir,Sandalye Nedir,Ne Demek ,Sandalye (ar. sandal, ağaç şandali, iskemle’den sandaliyye).
Arkalıklı, kolsuz oturma eşyası: Bir sandalye üzerine oturmak.
Sandalyenin Tarihçesi
Eskiçağdan günümüze kadar sandalye devirlere ve çevrelere uygun olarak, gerek oturağın ve arkalığın biçimi, gerek, süsleme, gerek kullanılan malzemeler yönünden sayısız, birbirinden çok farklı değişikliklere uğradı.
Dört ayaklı tabure biçimine dayanılarak, Eski Mısır devrinin ikinci yansından sonra gömme süslemeli veya kabartmalı, önceleri alçak arkalıklı, sandalye biçimi geliştirildi.
Yunanlıların klismos denen hafif ve ayaklarının ucu kıvnk sandalyelerinde, Mısır’dakilerin aksine hemen hemen süsleme görülmez.
Yunanlıların amacı sandalyenin bölümleri arasında belirgin bir denge kurmaktı (sandalyenin yüksekliği ve arkalıkla ayakların kıvrıldığı arasındaki oran).
Zengin süslemeye karşı duyulan zevk, M.ö. III. yy.da kendini kabul ettirmeye başladı.
Romalılarda sandalye, arkalıklı cathedra’nın ve anıtsal görünüşlü solium’an kaba, ağır biçimlerine bürünür; geriye doğru yatık ve yuvarlak arkalık, omuza kadar yükselir, ayaklar yere doğru indikçe genişler.
Bizans sandalyelerinin arkalıkları düşey ve alçaktır, yiv veya silme bulunmaz, ayaklar arası panolarla kapatılır.
Eskiçağın sonlarıyla Ortaçağda kullanılan sandalyeler üstüne, çok az değişikliklerle eskiçağ örneklerinin korunduğundan başka, fazla bir şey bilinmez.
Rönesanstan itibaren çeşitli mobilya üslûplarında görülen gelişime uyarak sandalyelerin biçimleri ve süsleri daha çok değişikliğe uğrar.
Günümüzde ise yeni malzemelerin ortaya çıkması ve yeni biçimlerin benimsenmesiyle sandalye bile, mimar ve desinatörler tarafından gittikçe bir proje konusu haline getirilmiştir.
Ana elemanları arkalık, oturak ve dört ayak’tan meydana gelen sandalye, kullanılacağı yere göre değişik ölçülerde yapılır: yemek sandalyeleri’nde arkalık dik veya 8 sm kadar geriye yatıktır.
Oturma yüksekliği yaklaşık olarak 47 sm, oturma derinliği ise 42 sm’dir.
Tam yüksekliği 86 ile 90 sm arasında değişir.
Oturma sandalyesi’ nde, arkalığın geriye yatıklığı 10 sm, oturma yüksekliği 45 sm kadardır, oturma derinliği de 45 sm civarında oynar.
Tam yükseklik 85 ile 88 sm’yi bulur. Çocuk sandalyeleri’nde ölçüler belirli oranlarda küçültülür.
Aşırı olmamak şartıyla sandalyeler daha yüksek veya daha alçak yapılabilir.
Arka ayaklar dönük ve arkalık kayıtları kavisli olacaksa, sandalye ön kayıdının ortasında bir merkez göz önüne alınır.
Arka ayaklar dik yapılırsa, gerekli eğiklik arkalık çerçeve döşemesiyle sağlanır.
Ayaklar kare kesitlidir veya yuvarlak olur.
Bazen oymalarla süslenir.
Oturak ve arkalıklar sert veya yaylı olarak yapılır ya da yalnız kauçukla döşenerek üstleri kumaş, deri, vinleks gibi bir malzemeyle kaplanır.
Ağaç kısımlar vernik, polyester, yağlıboya, lake v.b. ile örtülür.
Arkalıklar döşemesiz yapılırsa, çeşitli oymalarla süslenir.
Sandalye ayaklarını bağlayan ön, arka ve yan kayıtlar birbirine zıvanalarla birleştirilerek tutkallanır; ayrıca köşelere vidalı takviye takozları yerleştirilir.
Çoğu zaman ön ve arka ayaklar arasına uygun destek kayıtları konur.
Sandalyeler yapım şekline ve kullanılan malzemeye göre de sınıflandırılabilir.
Hezaren (bükme) sandalye’lerde önceden hazırlanan parçalar buhar kazanlarından geçirilir, sonra her biri özel kalıplarda sıkılarak kurumaya bırakılır.
Böylece hazırlanan parçalar vida ve civatalarla birleştirilir, bükülmüş kontrplaktan yapılan oturak ve arkalıklar geçirilerek sandalyenin yapımı tamamlanır.
Hasır sandalve, Türkiye’de uzun süre kullanılmış ve devrini hemen hemen kapamıştır; ayak ve kayıtları ağaçtan yapılır, oturak ve arkalıkları hasırla örülür.
Madeni sandalye’nin ilk yapım tarihi Eski Mısırlılara kadar uzanır; maden sanayiinin gelişmesi sonucu bugün çok kullanılır hale gelmiştir.
Ağaç sandalyeye göre daha uzun ömürlü oluşu yüzünden, büro, bahçe, resmi daire, hastahane v.b. umumi yerlerde kullanılır.
Yapımında, mobilya borusu, yuvarlak demir ve başka tip özel borular kullanılır.
Bu malzemeler kıvrılarak biçim verildikten sonra kaynak perçin, civata v.b. yardımıyla tespit edilir.
Madeni sandalyelerde aranan niteliklerin başında hafiflik ve dayanıklılık gelir.